Wat is het antwoord van de Kerk op de crises van vandaag?

Rutte roept mensen op om de toenemende internationale dreiging onder ogen te zien. En niet alleen dat, hij vindt ook dat er daarbij behorende maatregelen moeten worden genomen. Daarbij denkt hij onder meer aan toenemende investeringen in defensie en aan het voorbereiden van burgers op noodsituaties, bijvoorbeeld door het aanschaffen van een noodpakket.

Geestelijke voorbereiding

Ook als christenen, als Kerk van Christus, zijn we geroepen om ons geestelijk voor te bereiden. Maar hoe werkt die geestelijke voorbereiding eigenlijk? Wat kunnen we doen om ons geestelijk voor te bereiden? En beperkt onze opdracht zich alleen tot geestelijke voorbereiding of wordt er meer van ons gevraagd?

Geroepen

In de Bijbel zien we dat wij christenen geroepen zijn om vrede met God, door de verzoening in Christus, te verkondigen. Een vrede die alle verstand te boven gaat. Ook zijn wij geroepen om vrede te stichten, door op te staan voor het recht. En we worden opgeroepen om te leven vanuit de hoopvolle verwachting op de toekomst van Jezus. Juist in deze tijden van polarisatie, klimaatcrisis en oorlogsdreiging past het ons als Kerk van Christus om ons opnieuw te bezinnen op deze kerntaken. Alleen zo kunnen we in onze onrustige samenleving een licht en een zout zijn.

Als Kerk zijn we geroepen om te spreken voor wie geen stem heeft

Augustinus

De basis van alle onvrede, strijd en ellende is, volgens kerkvader Augustinus, de oerstrijd van de mens met God. Echte vrede kan volgens hem alleen tot stand komen als de belangrijkste relatie van de mens, namelijk die met zijn Schepper, is hersteld. ‘Ons hart is onrustig in ons tot het rust vindt in U’, schrijft hij. En hij stelt: ‘Zelfs al woon je op de meest vreedzame plek op aarde - ver van oorlogsdreiging en rampen - dan nog kun je pas echte vrede hebben als je in het reine bent gekomen met jezelf en met God.’ Vrede is altijd méér dan afwezigheid van oorlog. Het gaat om vrede met God en vrede tussen mensen, iets wat doorwerkt in heel het leven.

Vrede verkondigen

De primaire taak van de Kerk is dan ook de verzoening in Christus te verkondigen en mensen uit te nodigen om door het geloof deel te nemen aan deze grote vrede met God door Jezus Christus. Juist in deze tijd moeten we werk maken van de grote opdracht om alle volken tot discipelen van Jezus te maken. Hij is de Vredevorst. Verzoening door Christus herstelt niet alleen de relatie met de Schepper, maar ook de relatie tussen mensen onderling. Dat is de basis van de echte vrede. Deze tijd vraagt ons (christenen en geloofsgemeenschappen) om continu, gevraagd en ongevraagd, deze boodschap van vrede en verzoening te verkondigen in de wereld.

Vrede brengen

Naast het verkondigen van de vrede door de verzoening die Jezus ons bracht, zijn we als Kerk ook geroepen om vrede te brengen door recht te doen.[1]

Nooit wegkijken
Het opkomen voor de verdrukten, het bevrijden van de gevangenen en het verkondigen van het jaar van de verlossing voor iedereen die onderdrukt wordt, zijn duidelijke opdrachten waartoe we als Kerk van Christus in zowel het Oude als het Nieuwe Testament worden opgeroepen. Dit betekent dat we als christenen nooit kunnen wegkijken als mensen of groepen onrecht wordt aangedaan of als de schepping wordt uitgebuit.

Spreken voor wie geen stem heeft
Als Kerk zijn we geroepen om te spreken voor wie geen stem heeft. Dit kan concreet door (zoals MissieNederland namens haar achterban doet) bijvoorbeeld situaties van uitbuiting en onderdrukking actief onder de aandacht te brengen bij onze regering. Maar ook door onze persoonlijke levensstijl: door op te komen voor mensen in onze omgeving die in een achterstandspositie zitten of door zorgvuldig om te gaan met de schepping.

Herkenbaar als christenen
Vrede brengen en recht doen zou daarmee iets moeten zijn waaraan wij als christenen herkenbaar zijn. Want waar gerechtigheid geschonden wordt kan vrede niet opbloeien, stelt Augustinus. Maar ook in de Bijbel zien we dit terug, bijvoorbeeld in Psalm 85.  

Als christenen lijken we soms te vergeten uit welke hoop we mogen putten

Leven vanuit hoop

Misschien denk je nu: ja, dat is allemaal wel bekend, maar hoe verkondigen we als christenen nu de vrede in Christus? En hoe kan ik persoonlijk vrede brengen en recht doen, terwijl ik me zoveel zorgen maak over de dreigende situatie in de wereld? Hoe kan de Kerk licht en zout zijn als wij zelf aan den lijve de onrust en zorgen voelen over de klimaatcrisis of zelf met onrecht te maken hebben?

De Kerk loopt niet voorop
Al in 2009 ten tijde van de bankencrisis kopte het Nederlands Dagblad: ‘Kerk loopt niet voorop bij crisis.’ Als christenen lijken we soms te vergeten uit welke hoop we mogen putten. De Kerk loopt niet voorop in crisistijd om overal een boodschap van hoop te verspreiden. Zijn we te veel in beslag genomen door onze eigen angsten? Of zijn we bang om weggezet te worden als mensen die met het hoofd in de wolken lopen? Misschien zijn we als christenen soms ook het zicht op de hoop in Christus onderweg een beetje kwijtgeraakt?

Hoop en perspectief
Jezus geeft in Lukas 21 - waar Hij spreekt over de vele crises in de laatste dagen - zijn volgelingen een belangrijke opdracht: “Wanneer dat alles staat te gebeuren, richt je dan op en hef je hoofd, want jullie verlossing is nabij!” De vrede van Christus is een vrede vanuit het vertrouwen dat eenmaal al het kwaad wordt tenietgedaan. Die vrede gaf en geeft de Kerk van Christus hoop en perspectief.

Voorleven en uitdelen
Laten we als christenen in onze dagelijkse praktijk die hoop tegen de klippen op voorleven en uitdelen in onze samenleving, zodat we een licht mogen zijn in tijden van onrust en wanhoop. Wij worden gevraagd om te getuigen van de hoop die in ons leeft. Laten we er bewust voor kiezen ons niet te veel te voeden met (negatief) nieuws, maar vooral verhalen van hoop te delen. Laten we in gesprekken met anderen getuigen van de hoop die in ons leeft.[2] En laten wij niet ophouden het goede te doen[3] en door woorden en daden te wijzen op de Enige die blijvende rust kan geven[4].

Totdat Hij komt

Als Kerk zijn we geroepen in tijden van oorlog, onrust en polarisatie een bron van kalmte en rust te zijn, recht te doen, vrede te zoeken en de vrede van God te verkondigen én zichtbaar te maken in alle omstandigheden. Totdat Hij komt!

_{Dit artikel is geschreven naar aanleiding van de Alliantiedag 2025
met als thema: 'Vrede in tijden van onrust'.}

Ontdek meer