‘Zie de wereld!’ Het thema van ideaz 32 gaat Jiska Chin-A-Teh zichtbaar aan het hart. In een veranderende wereld moeten ook kerken zich bezinnen op hun rol. Zending bungelt daarbij nogal eens onderaan de prioriteitenlijst van geloofsgemeenschappen, ziet Jiska. Maar wereldwijde missie is geen optioneel extra, benadrukt ze. ‘Word je elke dag geraakt door wat het betekent om discipel te zijn, oog te hebben voor de ander en de wereld te zien?’
Het is geen eenvoudige tijd voor geloofsgemeenschappen en zendingsorganisaties, ziet Jiska Chin-A-Teh in haar rol als netwerkleider Kerk & Global missions bij MissieNederland. ‘Mede als gevolg van de coronatijd, waarin de samenkomsten niet door konden gaan, zijn mensen anders naar de kerk gaan kijken en zich gaan afvragen: “Wat is de kerk voor mij?” Lang niet iedereen die voorheen trouw de gemeente bezocht, is weer aangesloten. Veel kerken zijn daardoor erg naar binnen gericht. Al kan het ook zijn dat die naarbinnengerichtheid er al was, maar corona dit heeft blootgelegd. Je ziet dat veel kerken hiermee worstelen. Dat heeft ook weer gevolgen voor missionaire werkers en zendingsorganisaties die afhankelijk zijn van de kerk.’
Verlegenheid
Daarbij heeft zending ook een wat nare bijsmaak gekregen, doordat we er niet meer omheen kunnen dat onder deze vlag ook heel wat is misgegaan. Jiska, zelf kind van zendelingen, erkent dit. Al waarschuwt ze er ook voor om het kind niet met het badwater weg te gooien. ‘Er is veel verlegenheid rondom zending. Dat is voor een deel terecht, want er zijn mensen die door deze misstanden een volledig verkeerd beeld hebben gekregen van God en het evangelie. Ik zie dat veel geloofsgemeenschappen het onderwerp daarom liever maar even
parkeren. Maar dan verliezen we uit het oog dat wereldwijde missie Gods opdracht is. En daarbij zijn er ook ontzettend mooie dingen gebeurd. Je doet geen recht aan de geschiedenis door alleen maar stil te staan bij de horrorverhalen.’
Een andere tendens die Jiska signaleert in kerken is om betrokkenheid bij wereldwijde missie uit te stellen tot alles intern op orde is. ’Ik hoor dit steeds vaker. Geloofsgemeenschappen zien het als iets dat ze pas kunnen oppakken als ze er “klaar” voor zijn. Moeten eerst alle interne discussies uitgesproken zijn? Of moeten alle gemeenteleden een discipelschapstraining hebben gevolgd en een volwassen geloof hebben? Dat is een utopie en niet de realiteit van gemeente-zijn. Als je wacht tot je er in die zin “klaar” voor bent, dan raak je nooit betrokken.’
‘Gods hart klopt nog altijd voor de wereld die Hem niet kent’
Geen quick fix
Veel wijst erop dat Gods wereldwijde missie: “Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen” (Matteüs 28 vers19a) - het mandaat dat de kerk heeft gekregen - niet meer zo’n vanzelfsprekende rol speelt in de kerk als voorheen. Reden voor MissieNederland om samen met de alliantie (deelnemende kerken en organisaties, red.) te kiezen voor het thema ‘Zie de wereld’. Jiska: ’Zo’n thema is zeker geen quick fix. Ik zie het meer als een vertrekpunt. Er is een cultuurverandering nodig om Gods wereldwijde missie weer centraal te stellen, en dat kost tijd. Het vraagt ook om een verandering van mindset. Op het moment dat je alleen naar dit vraagstuk kijkt vanuit je hoofd en je niet je hart hierdoor laat raken, mis je de essentie. De essentie is dat Gods hart nog altijd klopt voor de wereld die Hem niet kent.’
En dat geraakt worden, is essentieel, stelt Jiska. Tijdens het gesprek vloeien er dan ook regelmatig tranen. Jiska geneert zich er niet voor. ‘Ik zie de tranen als een taal die ik nog niet volledig begrijp. Maar deze tranen voelen heel duidelijk als ontroering vanuit God, het gebroken hart van God. Het gaat mijn verstand te boven. Als ik kijk naar de wereld, dan kan ik alleen maar huilen, omdat God huilt. Kunnen we ons nog zo laten raken door God? Kunnen we met ontroering kijken naar de wereld?’ We moeten volgens Jiska oppassen voor maakbaarheidsdenken, zowel in de kerk als in missionaire organisaties. ‘Ons gezond verstand is ook van God gegeven, maar we kunnen daar soms in doorslaan. Ik denk dat het belangrijk is dat we onszelf weer afvragen welke ruimte wij Gods Geest geven om ons hart te raken.’
Passie voor missie
Jiska bracht haar jeugd door in Suriname als kind van zendelingen. Haar ouders voelden zich geroepen door God, toen Jiska zes jaar oud was. Het gezin: vader, moeder en drie kleine kinderen vertrok naar Suriname. ‘Als kind had je daar niks over te zeggen, je ging gewoon mee.’ De duidelijke roepstem van God werd wel even stevig op de proef gesteld, toen de zeecontainer met al hun spullen overboord sloeg en naar de bodem van de zee verdween. ‘Met lege handen kwamen we aan, maar in korte tijd werden stoelen, banken en bedden bijeengebracht door de lokale gemeenschap. Dat is ook wat mijn ouders mij terugkijkend op die tijd steeds vertellen; ondanks de uitdagingen hebben ze altijd ervaren dat God zorgde voor alles wat nodig was.’
‘Zonder betrokkenheid bij Gods wereldwijde missie mis je zoveel!’
Deze jeugd, van haar zesde tot zeventiende jaar, heeft haar sterk gevormd. ‘Als ik nu terugkijk op mijn leven, dan is de passie voor wereldwijde missie iets wat God toen al in mijn hart heeft gelegd. Wat ik nu mag doen bij MissieNederland kan ik alleen maar doen dankzij de bagage die ik heb meegekregen vanuit mijn jeugd.’ Jiska doelt daarbij ook op het feit dat ze in een multiculturele context opgroeide. ‘Ik was wit in een multiculturele samenleving, zat op een particuliere school, maar was als zendingskind geen rijkeluisdochter. Toch werd ik daar wel voor aangezien. Ik weet wat het is om be- en soms veroordeeld te worden vanwege mijn uiterlijk, afkomst of het werk van mijn ouders. Deze ervaringen en relaties met mensen met allerlei culturele achtergronden hebben mijn hart gekleurd en me geleerd om met andere ogen naar de wereld te kijken.’
Lokaal versus internationaal
Wereldwijde missie betekent inmiddels allang niet meer dat je de schepen achter je moet verbranden om naar het andere eind van de wereld te gaan. Het kan ook heel dichtbij zijn, bijvoorbeeld in de wijk waar je woont. Die verschuiving naar het lokale ziet Jiska ook bij geloofsgemeenschappen. ‘Dat is mooi en goed, maar soms ontstaat er bijna een concurrentiestrijd: het lokale tegenover het internationale. En doordat internet bijna overal ter wereld beschikbaar is, wordt ook weleens de vraag gesteld of zending nog wel nodig is.’ Toch zijn er nog steeds veel plekken in de wereld waar mensen nooit het evangelie hebben gehoord, benadrukt Jiska. ‘Bovendien is onze missionaire opdracht niet alleen ergens het evangelie verkondigen, maar ook de vorming van mensen tot discipelen. We zijn geroepen om leven te brengen in de wereld. Daar heb je een christelijke gemeenschap voor nodig. Wereldwijde missie kan in de ene context betekenen dat je een expert uitzendt die lokale mensen traint, terwijl het in de andere context betekent dat je een lokale voorganger financieel ondersteunt.’
Belangrijker dan locatie of doelgroep vindt Jiska de vraag aan de kerk in Nederland om opnieuw na te denken over wat God vraagt van je gemeente. ‘Wat zijn je talenten en hoe kun je die inzetten? Misschien is jouw geloofsgemeenschap wel sterk verbonden met vluchtelingen. Of heeft God je geplaatst in een wijk waar veel armoede is. De roeping van de ene kerk kan dus erg verschillen van die van de kerk drie straten verderop. Het gaat er ook niet om dat je financiën naar organisatie X of Y gaan, maar dat je als gemeente gemobiliseerd wordt voor Gods wereldwijde missie. De vraag die we onszelf dus moeten stellen, is vooral: welke ruimte geven we de Heilige Geest om ons hart te raken en te laten zien wat Hij van onze geloofsgemeenschap vraagt?’
‘Zoek God en vraag Hem: Wat mogen wij doen in het werk dat U al doet?’
Zegen
Als gemeenten betrokken zijn bij wereldwijde missie vormt dat ook een belangrijke levensader voor het geloof, stelt Jiska. ‘Missionaire werkers - in welke context ook - staan in de frontlinie. Doordat ze vaak in grote afhankelijkheid van God leven,maken ze geregeld wonderen mee. Dat heb ik ook bij mijn ouders gezien. Soms vragen we ons hier af hoe en waar Gods koninkrijk zichtbaar is, juist dan kan het getuigenis van missionaire werkers je kerk enorm bemoedigen en versterken. Als je God aan het werk hebt gezien, kun je alleen maar concluderen dat Hij bestaat, ook vandaag! Zonder betrokkenheid bij Gods wereldwijde missie mis je zoveel! In onze rijke samenleving - waar overigens ook veel misgaat - kun je toch volledig uit het oog verliezen waar het ten diepste om gaat. Missionaire werkers helpen je niet alleen om naar de nood in de wereld te kijken, maar ze laten je ook zien wat God al doet in deze wereld. Dat is een heel hoopvolle boodschap en een grote zegen.’
Begin bij missie
‘Daarom druk ik kerken op het hart: eindig niet, maar begin bij missie! Want als je je gaat focussen op wat God doet, dan maak je je veel minder druk om al die andere zaken in de gemeente waar je je voorheen zo druk over maakte. Dan wordt alles weer in het juiste perspectief gezet. Dus ga vooral aan de slag met die wereldwijde missie. Zoek God en vraag Hem: Wat mogen wij doen in het werk dat U al doet?’
Thema: Zie de wereld
Dit artikel hoort bij het thema 'Zie de wereld'. Ontdek op ons thema-overzicht meer artikelen en mogelijkheden om met jouw christelijke geloofsgemeenschap of community een volgende stap te zetten.
Dit artikel verscheen in ideaz 32. Meer lezen uit ideaz?
