In het MissieNederland-netwerk bieden verschillende organisaties de mogelijkheid voor jongeren om voor een korte tijd - ook wel short term missiereizen genoemd - zich elders in te zetten als vrijwilliger en zo in woord en daad het evangelie te delen. Theunis Sjoerd Elzinga, socioloog en werkzaam bij World Servants ziet de grote impact van short term missiereizen. De impact is niet alleen op de plek waar deze jongeren dienen, maar ook in de levens van de jongeren zelf, in de kerken waar ze betrokken zijn en in de Nederlandse maatschappij.
Al meer dan tien jaar loop ik op met groepen jongeren die zich een korte tijd elders in de wereld inzetten. Als socioloog vind ik het interessant om te zien wat er gebeurt wanneer twee groepen mensen die elkaar anders nooit tegen zouden komen, samen aan de slag gaan. Dat heeft impact, zowel op de gemeenschappen als op de vrijwilligers. Met name voor de huidige generatie jongeren, reislustig en wereldwijs als ze zijn, zijn short term-projecten een unieke ontwikkelkans. Het stelt hen in staat om relevant te zijn, van meerwaarde voor de wereld. Door er gewoon te zijn zorgen ze niet alleen voor verandering ver weg, maar worden ze ook zelf veranderd. Voor jongeren is het leven nog niet in beton gegoten. Verandering gaat makkelijk. Daar plukt de kerk - en de maatschappij - na terugkomst de rest van hun leven de vruchten van.
In de wetenschappelijke wereld is men het eens over het feit dat kortdurende vrijwilligersprojecten in ontwikkelingslanden een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan ontwikkeling.[i] Samenwerking met sterke lokale organisaties moet dan centraal staan. Deze organisaties kennen de doelen van gemeenschappen en weten op welke manier die het beste kunnen worden bereikt.[ii] Een andere essentiële factor is de houding van een vrijwilliger. [iii] Een vrijwilliger moet in eerste instantie op reis gaan als een learner. Iemand die om zich heen kijkt, observeert, en alles wat de nieuwe omgeving hem of haar te bieden heeft opneemt. Iemand die dat doet wordt een servant: iemand die, al dienend, werkt aan de doelen van de lokale gemeenschap.
Wetenschappers geven aan dat het inzetten van (jonge) vrijwilligers in het buitenland regelmatig voordelen heeft ten opzichte van het inzetten van professionals.[iv] Zo kunnen vrijwilligers makkelijker, op basis van gelijkwaardigheid, in contact komen met lokale jongeren en zo relaties opbouwen. Ook zijn jongeren vaker intrinsiek gemotiveerd en leergierig. En dat heeft gevolgen! In gemeenschappen waar deze projecten plaatsvinden ontstaat nieuwe energie en nieuwe inzichten, mensen worden bemoedigd en thema’s als gendergelijkheid, hygiëne en het belang van onderwijs worden op een informele manier bespreekbaar.[v]
En dat is niet alles! Ook op jongeren die als vrijwilliger aan de slag gaan in het buitenland heeft dat een levensveranderende impact.[vi] Bij World Servants hebben we ontdekt dat jongeren na zo’n reis andere keuzes maken op het gebied van school of werk, dat ze anders omgaan met kleding en energie, dat ze beter worden in hun baan en dat ze meer zelfvertrouwen hebben. Ook voor de kerk heeft het positieve effecten: het geloof krijgt voor jongeren meer betekenis, ze gaan meer vrijwilligerswerk doen, hun financiële bijdrage wordt hoger en ze voelen zich meer verbonden met andere generaties. Een aantal van deze opbrengsten laten zich zelfs vertalen naar een financiële opbrengst voor de samenleving. Zo weten we dat elke euro die de kerk en de samenleving in het vrijwilligerswerk van een jongere investeren, 3,8 keer wordt terugverdiend.[vii]
Voor de kerk is de verbondenheid van een jongere met de wereld een buitenkansje. Het geeft de kerk de gelegenheid om twee vliegen in één klap te slaan. Enerzijds: een serieuze impact maken in het leven van mensen ver weg; bij World Servants is dat bijvoorbeeld door samen met lokale bevolking te bouwen aan beter onderwijs of betere gezondheidszorg. Maar ondertussen helpt de kerk de jongere ook om dichter te komen bij hoe God hem of haar bedoeld heeft. Tijdens het bouwen van een klaslokaal, schouder aan schouder met een Zambiaanse of Boliviaanse bouwvakker, vallen de puzzelstukjes op hun plek. Zo wordt een Servant een Storyteller.
Jeugd en wereldwijde missie
Wil jij in jouw gemeente aan de slag gaan met wereldwijde missie? MissieNederland maakte een overzicht van onder anderen de short term missiereizen die partners uit het netwerk aanbieden.
Door Theunis Sjoerd Elzinga
Theunis Sjoerd Elzinga is Socioloog en werkt bij World Servants. Jaarlijks bouwen zo’n 800 jongeren bij World Servants in groepen aan klaslokalen, klinieken en andere maatschappelijke voorzieningen in zo’n 12 ontwikkelingslanden én in Nederland. Dat doen ze binnen langdurige programma’s van lokale organisaties, en altijd samen met de lokale gemeenschap. Dat zorgt voor langdurige impact, zowel in de landen als bij de deelnemers.
[i] Lough, B.J., McBride, A. & Sherraden, M.S. (2009). Percieved effects of international volunteering: reports from alumni. St. Louis: Washington University.
Sherraden, M. S., Lough, B. J., & McBride, A. M. (2008). Effects of international volunteering and service: Individual and institutional predictors. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 19 (4), 395-421.
[ii] AIV (2005). De invloed van cultuur en religie op ontwikkeling: stimulans of stagnatie? Den Haag: Adviesraad internationale vraagstukken.
Tiessen, R. (2011). Young Canadians learning/volunteering abroad and their perceived impacts on host communities. Conference paper and presentation for the Canadian association for the study of international development, Ottawa, Ontario, May 29, 2009.
[iii] Easterly, W. (2007). The White man’s burden. Oxford: Oxford University Press
Heron, B. (2011). Challenging indifference to extreme poverty: considering southern perspectives on global citizenship and challenge. Ethics and economics, 8 (1), 109-119.
[iv] Waldorf, S. (2001). My time in the peace corps. The Public Interest, 2001 (winter), 72-82.
Randel, J., German, T., Cordiero, M. & Baker, L. (2004). International volunteering: trends, added value and social capital. Bristol, UK: Development Initiatives.
[v] UNDP (2003). Volunteerism and development. New York: Verenigde Naties.
Plewes, B. & Stuart, R. (2007). Opportunities and challenges for international volunteer co-operation. Fitzroy: FORUM.
[vi] CIDIN (2008). Hoofd, handen en hart in beweging. Amersfoort: Edukans/CIDIN.
McBride, A.M., Lough, B.J. & Sherraden, M.S. (2010). Percieved impacts of international service on volunteers. Interim results from a quasi-experimental study. St. Louis: Washington University.
