Kort na de eerste lockdown in maart 2020 bracht Tiemen Westerduin verschillende partners uit het christelijk netwerk bij elkaar en ontstond het initiatief #nietalleen. Met Mark de Boer, die sinds najaar 2020 als projectleider betrokken is bij het platform, blikken we terug op de campagne.
Voor wie het gemist heeft; kun je kort omschrijven wat #nietalleen is?
‘Toen we te maken kregen met de eerste lockdown, ontstond een verlangen om vanuit het christelijk netwerk iets te betekenen voor de sociale en maatschappelijke problematiek die deze corona situatie zou veroorzaken. In een paar zoom-sessies ontstond #nietalleen: een platform, een landelijk telefoonnummer en een infrastructuur om hulpvraag en aanbod bij elkaar te brengen. Op de dag van het nationaal gebed op 18 maart 2020 werd het initiatief gelanceerd. ’
Wat was de oorspronkelijke doelstelling van #nietalleen?
‘Onze drie doelen waren: 1. voorzien in de behoefte aan contact, 2. het bieden van praktische hulp, zoals het doen van boodschappen, en 3. het bieden van hulp bij vragen rondom geloof en zingeving. Met name de behoefte aan contact was groot, zeker tijdens de eerste lockdown. Veel mensen wisten ons nummer te vinden. Vaak was even tien minuten met iemand praten genoeg, zodat iemand weer goed de week door kon.’
Wat heeft je positief verrast in de campagne?
‘Iedereen voelde en deelde de urgentie van ‘er moet iets gebeuren’. Het is bijzonder om te zien dat in zo’n situatie muren wegvallen, en clubs heel belangeloos gingen samenwerken.
Voor diaconale netwerken is hulpverlening natuurlijk core business. Maar ook partners als de EO, Alpha Nederland en de Protestantse Kerk waren bereid tijd en geld te steken in #nietalleen. Dat was helemaal niet zo vanzelfsprekend. Die ruimhartigheid heeft mij verrast.’
We zijn nu anderhalf jaar later. Als je terugkijkt, in hoeverre is de opzet gelukt?
‘We hebben een enquête uitgezet om deze vraag te onderzoeken. Wat we zien is dat er tijdens de eerste lockdown een hogere urgentie was. Er was een groep die ontredderd was. Er was onzekerheid: Wat kan wel, wat niet? Dat was een heel duidelijke reden voor mensen om ons nationale nummer te bellen. Daarna volgde de zomer waarin het heel rustig was. In de tweede lockdown zagen we dat mensen minder contact zochten. Een deel daarvan is te verklaren uit het feit dat mensen via de lokale netwerken van #nietalleen hun weg vonden. Tegelijkertijd kregen we uit ons netwerk signalen dat de problematiek verzwaarde. Zo hoorden we van Chris en Youth for Christ dat depressie en uitzichtloosheid onder jongeren sterk toenam.'
Wat zou je een volgende keer anders doen?
‘Als we kijken naar de ambitie die we voor ogen hadden, is onze opzet geslaagd. Dat blijkt ook uit de enquête die wij onlangs hielden en waarin 80% van de deelnemers aangeeft dat #nietalleen een verschil heeft gemaakt. Maar het is bij geen van de initiatiefnemers ooit het doel geweest om een nieuwe organisatie te starten. We hoeven niet te blijven bestaan. Tegelijkertijd onderzoeken we hoe we de maatschappelijke rol van kerken - die zo duidelijk is gebleken uit dit initiatief - in stand kunnen houden. En hoe kunnen we de logistiek die er staat, gebruiken voor andere noodsituaties? Want dat is de kracht van een netwerk: als er maatschappelijk iets gebeurt, kun je met relatief weinig inspanning veel resultaat boeken. Een ander voordeel van het netwerk was dat we toegang kregen tot de landelijke politiek en steun van de overheid kregen, waardoor we bijvoorbeeld rond de kerstperiode vanuit #nietalleen een klein gebaar, zoals een bloemetje, een kaars of een kerstpakket konden verspreiden in veel wijken in Nederland.’
Door #nietalleen kreeg ik een schop onder mijn kont om bij twee weduwen in mijn straat langs te gaan
Dat #nietalleen goed is geweest voor de samenwerking tussen partners, en het imago van de kerk een boost heeft gegeven, staat buiten kijf. Maar is eenzaamheid wel iets dat je met een campagne kunt oplossen?
‘De visie en onze doelen waren nobel, maar hoe je precies iets kunt betekenen voor mensen; dat blijft een continue zoektocht. Zo ontdekten we dat het makkelijker was om de aanbodkant te organiseren, zoals het regelen van vrijwilligers, dan de vraagkant. Met als gevolg dat er veel clubs klaarstonden om te helpen, maar we niet werden overspoeld met vragen. Aan de andere kant werkt zo’n landelijke campagne juist ook op lokaal niveau iets uit. Als ik naar mezelf kijk; door #nietalleen kreeg ik een schop onder mijn kont om bij twee weduwen langs te gaan in mijn straat met een kaartje en een bloemetje. Maar als netwerk hebben we nooit de pretentie gehad om eenzaamheid op te lossen. Al hebben we het thema wel weer kunnen agenderen.’
Welke lessen kunnen lokale kerken leren van #nietalleen?
‘We konden laten zien dat het heel makkelijk is om je te verbinden over kerkmuren heen, wanneer er een gezamenlijk probleem is. Daarnaast ben ik ook onder de indruk geraakt van de diaconale netwerken die er zijn. Er zijn zoveel mensen die zich compleet belangeloos inzetten voor de buurt. Maar vaak is dat onzichtbaar. Ik zou kerken willen zeggen: Maak het zichtbaar! Als ik in een lokaal krantje blader, zie ik al het aanbod van maatschappelijke organisaties. Maar wat kerken doen, vind ik er niet in terug. Dus wees uitnodigend, maar gerust ook een beetje zelfverzekerd.’
Thema: Samen (eenzaam) zijn
Dit artikel hoort bij het thema 'Eenzaamheid omarmen en aanpakken'. Ontdek op ons thema-overzicht meer artikelen en mogelijkheden om met jouw christelijke geloofsgemeenschap of community een volgende stap te zetten.
Uit ideaz
Dit artikel verscheen eerder (juli 2021) in de uitgave 'Samen (eenzaam) zijn' van het magazine ideaz. Bestel hier een exemplaar of meld je direct aan als abonnee.
