Tijdens een trainingsavond rond jeugdwerk stak een jonge man langzaam zijn vinger op. “Volgens mij is dat de kern van ons probleem als gemeente. We vinden het lastig om met elkaar te praten verder dan de praktische kerkzaken en oppervlakkige koetjes en kalfjes. Laat staan over ons geloof. En dan is het praten met onze jeugd daarover nog weer een stap verder.” De zaal viel stil. De vele knikkende gezichten bevestigden de observatie van deze jonge man.
Wat als het vertellen van de roemrijke daden van onze Heer aan de volgende generaties stokt? Wat als er geen plek is waar je kunt (leren om te) spreken over wat je raakt in het leven (met God), waar je mee worstelt, wat jou in beweging brengt en hoe God in dat alles een plek heeft?
Het deed mij denken aan de tekst uit Richteren 2: Toen ook (Jozua) zijn leeftijdsgenoten met hun voorouders waren verenigd, kwam er een volgende generatie, die niet vertrouwd was met de HEER en wat hij voor Israël had gedaan.
Vaak hoor ik dat ouders en jeugdleiders worstelen met het vertellen over (hun eigen) geloof. Of wanneer iemand iets deelt in bijvoorbeeld de kinderdienst, is het vooral de moraal van het verhaal en niet dat wat het verhaal met hem of haar doet. Je voelt ongemak. Het komt te dichtbij. En dan lijkt het soms alsof we het evangelie van Jezus over de schutting naar de volgende generatie willen gooien. Als een hete aardappel waarvan we hopen dat de volgende generatie ervan zal eten. Maar wanneer we willen dat ook zij vertrouwd raken met God, zullen we samen met hen die aardappel moeten eten en proeven. Ook als we het niet hebben geleerd van de generaties die ons zijn voorgegaan. Dan zullen we zo vertrouwd moeten raken met God en zijn daden, dat het ‘niet vertellen’ voelt alsof we onze kinderen van iets moois onthouden, zoals de psalmist in Psalm 78 schrijft.
Van 4 tot 10 oktober is het de Week van de Opvoeding. Deze week is een initiatief van het Nederlands Jeugdinstituut die samenwerking in het opvoeden wil versterken. Opvoeden is belangrijk, maar ook lastig. Ouders staan er niet alleen voor. Docenten, sportcoaches, jeugdzorgmedewerkers, buurtwerkers maar ook de mensen in de geloofsgemeenschap voeden mede op. In de Week van de Opvoeding wordt stil gestaan bij het versterken van de samenwerking tussen alle opvoedpartners.
Dit jaar is het thema van de Week van de Opvoeding 'Vertel eens...'. De initiatiefnemer schrijft via sociale media hierover: “Vertel eens... is de uitnodiging om met elkaar het gesprek aan te gaan. Want iedereen heeft een verhaal om te delen. Een verhaal waarmee je anderen kunt inspireren. Of een verhaal waar we met elkaar van kunnen leren.”
Wanneer wij als gemeenschap een plek zijn waarin volwassenen en kinderen vertrouwd raken in het vertellen over wie God is en was in hun leven, zal dat verder rijken dan de volgende generatie
Ook dit jaar moedigt het MissieNederland-netwerk kerken aan om mee te doen aan de Week van de Opvoeding en om zondag 10 oktober uit te roepen tot Zondag van de Geloofsopvoeding. Wat een kans om als kerk stil te staan bij het mede-opvoeden van kinderen in en om de gemeenschap. Laten we de uitnodiging ook ter harte nemen om met elkaar het gesprek aan te gaan. Want wanneer wij als gemeenschap een plek zijn waarin volwassenen en kinderen vertrouwd raken in het vertellen over wie God is en was in hun leven, zal dat verder rijken dan de volgende generatie. Dan zullen de kinderen van onze kleinkinderen iets proeven van die roemrijke daden van God. Dan zullen zij zien dat een vertrouwde relatie met God, bijzondere invloed heeft op een leven.
Herken je in jouw gemeente de schroom voor het geloofsgesprek? Hier 4 tips om in jouw gemeente aan de slag te gaan:
1. Creëer vertrouwde plekken voor het gesprek
Het leren vertrouwd raken met het vertellen van je eigen geloof vraagt om plekken waarin jij jezelf veilig voelt om iets te delen. Wat zijn die plekken waarin gemeenteleden dat kunnen doen? Hierbij is het goed om te weten dat sociologisch gezien de mens in een groep van meer dan 4 personen zich minder kwetsbaar zal opstellen. Moedig gemeenteleden aan of biedt momenten aan waarin zij in drie- of viertallen in gesprek kunnen gaan.
2. Geef het goede voorbeeld
Je kunt als kerkleider je gemeente aanmoedigen, maar er is niets krachtiger dan het voordoen. Plan tijd en ruimte in, in je leiderschapsteam om met elkaar in gesprek te gaan over geloven, over Jezus volgen en wat dat met je doet.
3. Ga een partnerschap aan met ouders
Het gezin is bij uitstek zo’n veilig verband (of zou dat moeten zijn) waarin je diepere gesprekken kunt en mag voeren over leven en geloof. Hoe kun je hen daarin ondersteunen? Het is goed om te beseffen dat een kerk in een jaar gemiddeld 40 uur invloed heeft op een kind. Een gemiddelde ouder heeft gemiddeld 3.000 uur in een jaar invloed op zijn of haar kind. En tegelijk is er niemand die meer invloed heeft (of zou moeten hebben) op het geloofsleven van de ouders dan de geloofsgemeenschap. Wanneer je dus een gelijkwaardig partnerschap aangaat zal de positieve invloed op een kind drastisch vergroten. Ga met ouders in gesprek hoe je dat gelijkwaardige partnerschap aangaat. Kun je als kerk activiteiten aanbieden, waarin ouders en kind samen praten over geloof? Denk bijvoorbeeld aan Kliederkerk of een kinderdienst met de ouders erbij. Opwekking Go ontwikkelde vorig jaar Time to GO waarin ouders en kinderen samen in gesprek gingen. Leer meer over het partners worden met ouders via deze video die werd gemaakt voor een Beweeg de kerk-traject van MissieNederland.
4. Leer kinderen van jongs af aan te theologiseren
Onderwijs ouders en jeugdleiders in de principes van kindertheologie. Kindertheologie is een methode waarin je ruimte creëert voor een kind om zelf betekenis te geven aan een verhaal. Het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap (NBG) bracht juli 2021 het boek Nooit meer een kleurplaat uit waarin kindertheologie wordt uitgelegd.
Meer informatie over de Week en Zondag van de (Geloofs)opvoeding
