'Af en toe spreek ik Latisha*. Over haar leven, over wat ik meemaak. “Hoe kan het dan God hier niks aan doet? Ik vind het dan wel moeilijk om in hem te geloven”.' Lydia schreef naar aanleiding van Re-Search & Re-Act een blog over geloofsvragen van seculiere jongeren.
Samen met Latisha* zit ik aan de waterkant een ijsje te eten. Het is een mooie, zonnige dag. Af en toe spreek ik deze zestienjarige. Over haar leven, over wat ik meemaak. Zoals vaker komt er opeens een verdrietige vraag tussendoor: “Hoe kan het dan God hier niks aan doet? Ik vind het dan wel moeilijk om in hem te geloven”. Ze heeft zojuist verteld wat er allemaal speelt, van problemen en trauma’s tot misbruik en pesterijen. Pijnlijke vraag. Alles in mij wil God verdedigen, zeggen dat Hij echt liefde is en dat Jezus van haar houdt. Hoewel het zeker waar is, is dit niet wat haar nu gaat helpen. Ze heeft serieuze problemen én is op zoek naar waarheid, begrip en heel veel liefde. “Ik weet het ook niet”, zeg ik, om vervolgens een knuffel te geven. Daarna praten we verder over de feiten, de pijn en het zoeken naar God.
Een voor jongerenwerkers niet onbekende situatie: jongeren die veel meemaken en vragen hebben over God. Ook niet onbekend: de vraag wat je hiermee moet. Hoewel veel missionair jongerenwerkers één en ander weten van problematiek, zingeving en gespreksvoering, blijkt uit onderzoek dat het als erg lastig wordt ervaren om echt met jongeren in gesprek te zijn. Uit hetzelfde onderzoek blijkt ook dat jongeren wel met veel vragen rondlopen. Variërend van waarom christenen liedjes over God zingen, tot de vraag over geesten in je slaapkamer tot waarom Jezus zichzelf doodgemaakt heeft.
Het onderzoek naar geloofs- en zingevingsvragen onder seculiere (straat)jongeren, is uitgevoerd in de Zwolse wijk Diezerpoort, waar de missionaire jongerenwerkersorganisatie Youth for Christ sinds een aantal jaren actief is. Veel jongerenwerkers geloven zelf in God en hebben het een en ander meegemaakt. Zij vertellen tijdens activiteiten, zoals pannavoetbal, ook iets over hun leven met God of iets uit de Bijbel. Dit heeft invloed op de jongeren: zij gaan nadenken en stellen soms vragen. Het lastige hieraan is dat de jongerenwerkers lang niet altijd weten hoe ze hiermee om moeten gaan. Redenen hiervoor zijn het niet weten van antwoorden, geen ervaring hebben met het onderwerp of niet weten hoe ze een zogenaamd geloofsgesprek moeten voeren. Dit zorgt ervoor dat de jongeren minder makkelijk hun geloofsvragen stellen, of dat er altijd wordt doorverwezen naar een jongerenwerker die het wel weet of er mee om kan gaan.
Feit is dus dat jongeren wel met vragen rondlopen. Zo ook de veertienjarige Ruud*, die ingaat op de uitnodiging om eens te praten over de vragen waar hij mee rondloopt. Na de vraag waar hij zoal over nadenkt, ratelt hij achter elkaar een aantal vragen op. Hij geeft aan dat hij echt niet snapt waarom er zulke nare dingen als oorlog of hongersnood gebeuren. “Hoe kan dat, terwijl jullie zeggen dat God liefde is?” En ja, hij zou hier graag nog eens over door willen praten met een specifieke jongerenwerker.
Alleen geven de jongerenwerkers dus aan dat ze dat erg lastig vinden. Wat zijn nu de praktische handvatten om het voor jongerenwerkers mogelijk te maken om met die geloofsvragen om te gaan? Dit is onder te verdelen in vier categorieën, namelijk:
- Coach & Praat;
- Leef & Bid;
- Train & Leer;
- Zoek & Geniet.
Allereerst is een advies voor persoonlijke coaching, een regeling dat iedere jongerenwerker een persoonlijke coach heeft waar regelmatig contact mee is. Deze persoon ondersteunt, bemoedigt en geeft de werker uitdagingen. Ook een bepaalde manier van intervisie in groepjes geeft jongerenwerkers de ruimte om voordoende cases te bespreken.
Vervolgens blijkt het belangrijk dat er verhalen gedeeld worden en dat het leven samen geleefd wordt. Er is behoefte om van elkaar te horen wat wel goed ging of wat teleurstellend was. Hierin wordt ook het aspect persoonlijk geloof meegenomen; iets wat voor veel jongerenwerkers lastig zelfstandig vorm te geven is. Liever zoeken zij met elkaar naar God. Bij dit zoeken hoort ook het aspect Bijbelkennis, iets wat voor veel jongerenwerkers als onvoldoende wordt beoordeeld. Omdat ook dit lastig is, kan het ook in dit geval een optie zijn om dat met een groepje werkers op te pakken.
Naast de persoonlijke kant, zou training in de technische kant ook helpen. Hoe ga je nu eigenlijk een gesprek aan met een jongere, hoe voer je inhoudelijk een geloofsgesprek en hoe ga je om met de moeilijke vragen?
Om hier verder op aan te sluiten, is er behoefte aan materiaal waarin inhoudelijk uitleg gegeven wordt over de context, tips worden gegeven en aansluitende middelen zoals filmpjes worden aangeboden.
Tegelijkertijd is het ook goed om in het achterhoofd te houden dat het de jongeren niet zozeer gaat om de goede antwoorden. Bijt je als jongerenwerkers dus niet vast in ‘het goede antwoord’, maar ga vooral samen met de jongere op pad en leef vanuit relatie!
Bovenstaande adviezen zijn te realiseren, maar niet direct haalbaar. Stapje voor stapje zal dit ondernomen moeten worden. Daar willen wij vanuit Youth for Christ Zwolle graag bij helpen. We zijn naar aanleiding van dit onderzoek het project ‘Geloofsvragen’ gestart, waarmee we invulling gaan geven aan alle vier de genoemde aspecten. Hierbij richten we ons voornamelijk op het ontwerpen van (toerustings)materiaal en trainingen, wat voorziet in de behoefte aan context, tips, Bijbelkennis en basiswaarden en -principes van het jongerenwerk. Door middel van een app en de bijbehorende trainingen, kunnen binnenkort alle jongerenwerkers in Nederland geloofsgesprekken voeren en jongeren meenemen in hun leven met God.
Lydia van Seters schreef deze blog naar aanleiding van Re-search & Re-act. Wil je meer informatie over het onderzoek of het project, heb je vragen of zou je graag mee willen werken? Neem dan contact op met lydia.vanseters@yfc.nl.
*De namen in dit artikel zijn gefingeerd.
