Er zijn er nu vier in Nederland: Popupkerken. Een ‘popup’ is iets nieuws en experimenteels. Veel stond dan ook niet vast toen Popupkerk Arnhem in maart van start ging, maar een paar elementen wel. Wekelijks is er een ontmoeting waar zingeving centraal staat. Verder is er veel aandacht voor concrete acties om van de wereld een betere plek te maken
Sabine van Boven, actrice, theatermaker, regisseur en docent, is van het begin betrokken bij Popupkerk Arnhem. Op het moment reist ze onder andere het land door met de Anne Frank-monoloog. “Vroeger was ik heel evangelisch. Ik ging naar In de Ruimte-kinderkampen en een evangelische gemeente. Daar ben ik helemaal vanaf. Ik vind het helemaal niets. Het allerbelangrijkste is voor mij nu de liefde. Of er verder nog iets is, heb ik losgelaten. Het lastige is dat je bij het geven van liefde steeds weer op beperkingen stuit. Het popup-idee vind ik daarom heel interessant. Je gaat er elke week heen, het geeft structuur. En als je samenwerkt kun je veel meer dan alleen.”
Theater
Matthias voor de Poorte, ook theatermaker, had altijd het meeste met de koffiemomenten voor en na de kerkdiensten. “Ik vond het een deceptie dat er dan iemand kwam die zei: we gaan beginnen. Hoezo beginnen? Dit is het toch? De kerk was een theater geworden voor mij, een voorstelling. Ik miste de verbinding.” Toen hij hoorde over de Popupkerk die Rikko Voorberg in Amsterdam was begonnen, viel er veel op zijn plek. “Het is een vorm om het concept kerk opnieuw te gaan uitzoeken. Dat wil ik ook!”
Allereerst vroeg hij toen Sabine om mee te doen. Later haakte nog een muzikant en zangeres aan. Samen zijn ze gesprekken aangegaan met de Popupkerken in Amsterdam en Rotterdam om te zien hoe ze zoiets in Arnhem konden beginnen. Via Facebook vonden ze geïnteresseerden en op 13 maart 2016 was de kickoff. Sindsdien is er een wisselend aantal bezoekers. Meestal tussen de vijf en tien. Er komen overtuigde christenen, atheïsten en van alles er tussenin.
In diezelfde periode drong ook de eerste sociale actie zich aan. Matthias: “In het nieuws was een Somalisch gezin van wie het huis met vuurwerk bekogeld was. Rikko Voorberg opperde het idee om een tegenactie te organiseren. We overlegden en spraken af dat ik het zou regelen. Rikko duwde me een richting op die ik op wilde: Vanuit drang en noodzaak onmiddellijk handelen, in plaats van eerst uitgebreid nadenken, plannen maken en beren op de weg zien.” Verschillende partijen zamelden geld in en met achthonderd euro kon hij het Somalische gezin in het zonnetje zetten.
Acties als deze horen bij de Popupkerk in Arnhem. Het mag niet bij woorden blijven. “Ergens willen we allemaal hetzelfde. De wereld zoals die nu bestaat klopt niet. De een noemt de nieuwe wereld waar we naar verlangen het Koninkrijk van God, de ander geeft er een ander woord aan.”
PVV-bijeenkomst
Op 4 mei hielden de Popuppers samen met vrijwilligers rondom de vluchtelingenopvang een alternatieve herdenking. Aanleiding was de opmerking van een man uit Syrië: "Jullie willen heel graag herdenken, maar wij willen heel graag vergeten." Matthias hield een speech die in het Engels, Arabisch en Eritrees vertaald werd. Vervolgens kreeg iedereen een bloembol om symbolisch te begraven wat je achter je wilt laten. “We spraken de hoop uit dat het verdriet en de pijn uiteindelijk ten goede zouden keren.” Op dezelfde manier hoopt de gemeenschap met kerst een open kerstdiner te houden op straat. Ook willen ze eens gaan luisteren – “echt luisteren” - bij een PVV-bijeenkomst.
Maar de Popupkerk is meer dan een sociale actiegroep, beklemtonen Sabine en Matthias. De wekelijkse bijeenkomsten richten zich op het gesprek over zingeving. Wat vind je belangrijk in het leven? “Daarbij past het dat we soms bijbelteksten bespreken”, zegt Matthias. “We hebben het over wat je beweegt, wat je intrinsieke beweegredenen zijn. Daarin leren we van elkaar.”
Rituelen ontstaan gaandeweg. Sabine: “Bij onze wekelijkse ontmoetingen opperde iemand eens om eerst eens even een tijdje stil te zijn. De een zoekt dan God, de ander wil zichzelf even helemaal leegmaken.”
Weegschaal
Matthias: “Het is een voortdurende zoektocht. Is dit een kerk? We geven het gaandeweg vorm.” Sabine: “Het geeft een heel fijne energie om iets nieuws te beginnen. De kracht is dat je niet weet hoe het gaat worden. Je houdt het helemaal open.”
“De kans dat de ander christen wordt moet net zo groot zijn als de kans dat ik atheïst word”, haalt Matthias een uitspraak van Rikko Voorberg aan. “Daar sluit ik me bij aan. Pas dan heb je echt een eerlijk gesprek. Voor mij is het alsof ik boven water kom en even heel diep adem kan halen. Mijn geloof is ergens alleen maar groter geworden. Ik ben er bewuster mee bezig. ‘Word veranderd door de vernieuwing van uw denken’ uit Romeinen 12 is mijn belangrijkste tekst geworden: alles op de weegschaal durven gooien, vaste denkpatronen achterlaten en elkaar op nieuwe, frisse gedachten brengen.”
Wanneer is de Popupkerk geslaagd? Sabine: “We willen wel wat groter worden en hopen dat mensen trouwer komen waardoor er een diepere verbinding kan ontstaan. Ook hopen we om met elkaar nog meer acties te houden. Maar tegelijkertijd is er ook altijd de ruimte om te stoppen. Het blijft een experiment.”
https://www.facebook.com/popupkerkarnhem
http://popupkerk.nl/
