‘Een deel van de mensen wil gewoon niet’ Een veelgehoorde uitspraak als het gaat om veranderen, ontwikkelen en groeien in de gemeente. Maar is dat echt zo?
Tirza Roor (29) ontwerpt en geeft trainingen aan jeugdleiders bij LEF, onderdeel van De Navigators. Jeugdleiders leren er hoe je je jeugdwerk zo opzet dat jongeren Jezus leren kennen én volgen. In 2010 studeerde Roor af als orthopedagoog. Na een jaar werken in de kinderpsychiatrie begon ze in Nijmegen aan een studie opleidingskunde. Daar specialiseerde ze zich in het begeleiden van organisaties en groepen. “Dat zegt al heel veel. Mensen leren leren is gewoon een vak! Een discipel is voor mij een leerling die zich de leefwijze van Jezus probeert eigen te maken. Je moet dus verstand hebben van leren om mensen hierin te begeleiden.”
Ingang
Roor ziet tegenstand waar het gaat om leren in de kerk niet als iets negatiefs. “Ik heb altijd te maken met weerstand in een groep en daar ben ik eerlijk gezegd blij mee. Weerstand zegt iets over waar een persoon is, wat er in hem of haar gebeurt. Ook zegt het iets over wat er in een groep gebeurt of in de interactie tussen leraar en groep. Mensen hebben allemaal hun eigen ervaringen, kennis en meningen. Die kom je tegen en de kunst is om daarbij aan te sluiten. Tegenstand geeft dus een ingang.”
Vier stappen terug
Het is volgens mij een aanname om te zeggen dat een grote groep mensen in de kerk gewoon niet wil leren en veranderen. Misschien zien we geen toewijding, omdat we stappen te ver vooruit gaan. Veel mensen weten niet wat discipelschap is. En als er geen inzicht is in wat een discipel is, snap ik wel dat ze niet reageren op het appèl discipelen te maken. Mijn devies is dan: loop terug tot waar je de ander ontmoet en loop dan samen verder. Elke kerk moet onderzoeken waar haar gemeenteleden staan. Misschien is dat wel vier stappen terug!”
Naast het missen van de aansluiting zijn er nog andere redenen waarom mensen niet lijken te willen. “Leren is pijnlijk en ietwat ongemakkelijk. Je kunt iets nog niet of je snapt iets niet. Veiligheid in groepen is daarom heel belangrijk en daarom geloof ik ook in langere leertrajecten in vertrouwde groepen. In Nederland zie ik daarnaast ook meer in algemeen weerstand tegen autoriteit. Je moet het verdienen om invloed te mogen hebben.
Ook zie ik weerstand als een leider niet competent is. Als je bekwame leiders hebt, niet alleen qua inhoud, maar ook qua begeleiden van interactie, is leren leuk. Je wordt ergens beter in en gaat iets beter begrijpen.”
Leerprofessional
Volgens Roor zijn er verschillende wegen om het leerproces vlot te trekken. Basiskennis van de opleidingskunde is daarbij onontbeerlijk. “Om een optimaal leerklimaat te scheppen, start je vanuit een visie op leren en enkele zelfgekozen leerprincipes. Daarna is het van groot belang dat de beginsituatie van de deelnemers bekend is en de doelen zijn geformuleerd. Een praktische toepassing en een eerlijke evaluatie zijn ook onmisbaar. Als gesteld wordt: ‘Een deel van de mensen wil gewoon niet’ dan durf ik ietwat bot te stellen: ‘Of de kerken doen maar wat’. Veel kerken moeten volgens mij nederig toegeven dat ze een leerprofessional nodig hebben.”
“Ook vraagt leren om toewijding van zowel de leraar als de lerende. Zijn we net als bij sport, muziek en werk bereid inspanning te leveren om beter te worden? Wil een geloofsgemeenschap de prijs betalen om te leren? Hoeveel mag het kosten aan energie, commitment en geld? De diversiteit aan leervormen is vaak vrij beperkt in de kerk. Het is te ambitieus om te denken dat je zevenhonderd mensen kunt inspireren met één preek. Het gaat om hoofd, hart èn handen.”
Investeren
“Bovenal is het onze opdracht om te investeren in de mensen die wèl willen. Jezus koos er twaalf. Daar investeerde hij drie jaar in. Hij gebruikte preken, kleine nabespreekgroepjes en kleine stages. Hij liep langs de graanvelden en sprak een op een met zijn discipelen. Durf je te investeren in een paar en durf je dat goed te doen?”
Welke dominee gaat met twaalf gemeenteleden op pad? Hoe vet zou het zijn als elke dominee dit deed en dan drie beste vrienden had om mee te bidden en te huilen?”
Uit ideaz
Dit artikel werd geschreven voor ideaz 2 van 2014, het praktijkblad over missionair kerk-zijn in wijk en wereld.
