Protestantse gemeente De Brug in Amersfoort rondde in oktober een onderzoek af onder alle gezinnen in en aan de rand van de kerk. 'Om jongeren te helpen om te geloven is meer nodig dan een goedlopend jeugdwerk.'
Esther van Maanen is sinds september 2012 jeugdwerker in wijkgemeente De Brug. “Een van de grote ontdekkingen die ik deed tijdens mijn afstuderen, is dat ouders bijzonder significant zijn als het gaat om het tot geloof komen van kinderen en tieners. Als ouders het geloof geen belangrijke plek in hun leven geven, is het vrijwel zeker dat je dat bij hun kinderen ook ziet gebeuren. Omdat die rol van ouders zo belangrijk is, is wat je doet met je jeugdwerk relatief niet zo heel effectief. Dat bracht mij op het idee om alle ouders te bezoeken, om zo te achterhalen wat er nou echt speelt.”
Buitengesloten
De totale onderzoeksgroep bestond uit 74 gezinnen, met kinderen in de leeftijd tussen de vier en zestien jaar. Hoewel nog niet alle informatie is verwerkt, zijn er al wel een aantal uitkomsten. “Zaken die er positief uitspringen zijn de betrokkenheid op elkaar en dat de kerk heel actief, open en divers wordt gevonden. Spannender dingen zijn dat door de sterke betrokkenheid op elkaar, ook het gevaar ontstaat dat een deel van de mensen zich buitengesloten voelt. Dit is een punt waar we zeker wat mee moeten.
Wat mij verder opvalt, is dat maar een heel klein percentage van de gezinnen echt uit de wijk komt. Daardoor kennen de kinderen elkaar gewoon niet van school of van een sportclub. Dat maakt het vormen van vriendschappen moeilijker. Ook heeft De Brug vooral hogeropgeleide jeugd, wat betekent dat de enkele gezinnen met lager opgeleide kinderen en tieners dus moeilijk aansluiting vinden. Dat is pijnlijk.”
Onderwijs
Opvallend is daarnaast dat bijzonder veel ouders hebben aangegeven dat ze catechisatie willen voor hun kinderen. “Ik had eerder iets van aversie verwacht. Maar ouders missen het juist dat hun kind weinig onderwijs krijgt als het gaat om geloofszaken. Hoewel een deel van de ouders aangeeft geen ondersteuning te willen rondom geloofsopvoeding, geeft 75% aan hier wel behoefte aan te hebben. Deze behoefte verschilt van een gesprekskring of cursusavond tot aan algemene informatievoorziening. Daarbij gaat het om: Hoe ga ik nou met mijn kind in gesprek? Wat zijn goede kinderbijbels? Men zou graag zien dat juist de kerk daarin voorziet.”
Van Maanen is nog vol van het effect van het onderzoek: “Het geeft een bom aan informatie over wat er thuis gebeurt en hoe mensen zich verhouden tot geloven en kerk! Je hoopt door op al die verschillende facetten in te steken, dat mensen inderdaad meer binding krijgen met de kerk, maar bovenal met God zelf. Ik merkte bij alle ouders dat alleen al door het gesprek het balletje ging rollen. Wat willen we nou eigenlijk met de geloofsopvoeding? Zo heb ik een gesprek gehad met ouders die nooit kwamen, en nu zie ik ze bijna iedere zondag in de kerk.”
Gespreksvragen huisbezoek gezinnen
Hoe verhouden de ouders zich tot de kerk?
- Voelen jullie je thuis in de kerk?
- Bezoeken jullie bepaalde activiteiten?
- Wat vinden jullie van die activiteiten?
- Wat vinden jullie mooi aan de gemeente?
- Welke dingen zouden jullie graag anders zien?
Hoe verhouden de kinderen zich tot de kerk?
- Voelen jullie kinderen zich thuis in de kerk?
- Bezoeken jullie kinderen bepaalde activiteiten?
- Wat vinden jullie kinderen van die activiteiten?
- Is er iets wat jullie kinderen missen of lastig vinden?
- Gaan jullie kinderen met plezier naar de kerk?
Hoe is het geloof van de ouders?
- Speelt het geloof een (grote) rol in jullie leven?
- Hoe zouden jullie je geloof omschrijven?
- Zijn er aspecten van het geloof die jullie moeilijk vinden?
- Wat maakt het geloof voor jullie waardevol?
Hoe is het geloof van de kinderen?
- Speelt het geloof een (grote) rol in het leven van jullie kinderen?
- Hoe zouden jullie hun geloof omschrijven?
- Zijn er aspecten van het geloof die zij moeilijk vinden?
- Wat maakt het geloof voor jullie kinderen waardevol?
Hoe is de geloofsopvoeding?
- Is het belangrijk voor jullie dat jullie kinderen (gaan) geloven?
- Zo ja, op welke manier proberen jullie ze in het geloof op te voeden?
- Praten jullie wel eens met jullie kinderen over het geloof? Zo ja, hoe gaat dat?
- Lezen jullie wel eens hen uit de Bijbel? Zo ja, hoe?
- Bidden jullie wel eens met jullie kinderen? Zo ja, hoe gaat dat?
Welke behoeften hebben de ouders als het gaat om de geloofsopvoeding?
- Waar lopen jullie tegenaan als het gaat om de geloofsopvoeding?
- Wat zou onze kerk voor jullie kunnen betekenen als het gaat om geloofsopvoeding?
- Hoe zouden jullie het vinden om met andere ouders in gesprek te gaan hierover?
- Hebben jullie behoefte aan meer kennis op dit gebied? Via de preek of een cursus?
Uit idea(z)
Dit artikel werd geschreven voor idea 4 van 2013. idea is opgevolgd door ideaz, het praktijkblad over missionair kerk-zijn in wijk en wereld.