Als je aan jongeren in de kerk vraagt waar ze aan denken bij seks, zullen de meesten antwoorden dat het binnen het huwelijk hoort. Vraag ze wat de bedoeling van seks is als je vrijgezel bent en het blijft vaak stil.
Christelijke jongeren kunnen meestal veel vertellen over Gods bedoeling met seks. Maar in de praktijk blijkt dat ze het moeilijk vinden om er goed mee om te gaan. Hoe kan dat? Voor veel christelijke ouders en opvoeders is het vanzelfsprekend om kinderen en jongeren christelijke normen en waarden over seksualiteit mee te geven. Maar soms vergeten ze om ook gewoon over seks te praten. Het gevolg is dat christelijke jongeren wel een compleet ingevuld beeld hebben van ‘God en seksualiteit’ maar (te) weinig weten over seks in het algemeen.
Gekoppeld aan God
Is de informatie over seksualiteit alleen gekoppeld aan God, dan schuilt daar een risico in. In de puberteit gaan jongeren op zoek naar hun eigen mening en normen en waarden. We kunnen er niet vanuit gaan dat ze, ondanks dat ze in de kerk of op de jeugdgroep komen, allemaal met God bezig zijn. Is de informatie over seks altijd gekoppeld aan God, dan is de kans groot dat ze zich afzetten tegen die boodschap als ze (tijdelijk) minder met God hebben. Daarom moeten ze ook informatie krijgen over seks, die niet staat of valt met de mate waarin ze met God bezig zijn.
Kennis
Vergelijk het goed omgaan met seksualiteit eens met het onderhouden van een tuin. We kunnen met elkaar praten over Gods bedoeling met het scheppen van de natuur, over hoe mooi de natuur is en hoe we daarvan mogen genieten. Maar dat is niet voldoende: we hebben ook de ‘gewone’ kennis over bloemen, planten en bijvoorbeeld snoeien nodig. Want wil je een tuin kunnen onderhouden, dan moet je kunnen tuinieren. Dit geldt ook voor seksualiteit. De verwondering en het gesprek over Gods bedoeling ermee mag er zijn. Tegelijkertijd moeten we ook gewoon leren er goed mee om te gaan.
Onderwerpen
Een gesprek over seksualiteit, moet dus ook gewoon over seksualiteit gaan. Dat kan spannend voelen. Maar de gewone informatie over identiteit, eigenwaarde, seks en relaties staat niet haaks op wat de Bijbel ons leert. Want waar bestaat zo’n gesprek uit? Dat is eigenlijk heel simpel: de lichamelijke en seksuele ontwikkeling van jongens en meisjes, de verschillen tussen mannen en vrouwen, de (onrealistische) verwachtingen van een relatie, het praten over wensen en grenzen, het weten wat seks is en het maken van bewuste keuzes. Kortom, alles wat eraan bijdraagt dat iemand gaat nadenken over zijn of haar eigenwaarde, seksualiteit, vrienden, beeldvorming door de media en zijn of haar (toekomstige) relatie.
Taak van de kerk?
Tot slot kun je jezelf de vraag stellen of het een taak van de kerk is om dit gesprek aan te gaan. Juist in de kerk of jeugdgroep ontmoeten veel jongeren elkaar en vaak wordt er ook al over seks gepraat. Als we het er toch al over hebben, is het dan niet beter om dat zo effectief mogelijk te doen? De kerk heeft de kans en daardoor ook de belangrijke taak om met jongeren in gesprek te gaan. Zo kunnen we hen de kennis en vaardigheden meegeven om op een gezonde manier met zichzelf, seksualiteit en de ander om te gaan.
Tips voor een jongerenavond
- Beginnend vanaf de tieners, plan elk jaar (minimaal) een avond in over dit onderwerp.
- Laat de inhoud van een avond aansluiten bij de leeftijd van de jongeren.
- Plan een gezamenlijke avond in zodat jongens en meiden meer leren over elkaar en de verschillen in het omgaan met seksualiteit en relaties.
- Een andere avond (of een deel van de avond) splits je de jongens en meiden op, zodat er persoonlijker gepraat kan worden.
- Wees realistisch: praat over wat jongeren tegenkomen in hun leefwereld.
- Verdiep je in het onderwerp: zorg dat je weet waar je het over hebt.
Natuurlijk kun je als kerk ook een avond voor volwassenen verzorgen. Of organiseer een avond voor ouders en opvoeders over de seksuele opvoeding van kinderen en jongeren. Er is zoveel behoefte aan goede informatie!
Verder lezen voor jongeren: www.vrijeliefde.nl
Hot Issues, Esther Kaper, Uitgeverij Medema
Verder lezen voor ouders, jongerenwerkers en andere opvoeders:
In gesprek over seks, Arjet Borger, Uitgeverij Ark Media of een van de andere boeken van Arjet Borger.
Uit idea(z)
Dit artikel werd geschreven voor idea 2 van 2013. idea is opgevolgd door ideaz, het praktijkblad over missionair kerk-zijn in wijk en wereld.
