"Wie gaat hen bellen voor contact?" Het blijft stil in de kerkenraad. Wie heeft er trek in zo'n weinig aanlokkelijk gesprek met iemand aan de rand van onze kerk?
Niemand durft de confrontatie aan. Eén ding ontbreekt ons: contact. Eén ding bindt ons: het geloof in Jezus Christus. Wie durft met het laatste het eerste aan te gaan? Hoe open je het gesprek met deze mensen? Wat ga je zeggen?
Schaamte
Vaak heb ik minutenlang met de telefoon in mijn handen gestaan. Machteloosheid, verlegenheid, schaamte, onzekerheid en angst voor de reactie van de ander - emoties die me door het lijf gierden in het aanhalen van het contact met een andere christen. Absurd eigenlijk, toch? En tegelijkertijd: een uitstekend vertrekpunt om de ander op te zoeken. Het maakt je klein, het maakt je afhankelijk van God. Daar ligt de eerste opening.
De beginvraag
Hoe leg ik contact? Wat is het eerste dat ik ga zeggen en vragen? De openingsvraag begint thuis, bij jezelf: hou ik van hem of haar? Zie ik de ander als een iemand met wie ik verbonden ben door Jezus Christus op dit kleine stukje aarde? Ik belijd dat hier vaak mijn eerste offer ligt: mijn vooroordelen, vragen en twijfels moet ik bij het kruis leggen. Want Jezus zegt: Hou van hen, Ik heb ze lief!
De bel
Pak de telefoon en bel. Of ga spontaan langs. Maak het persoonlijk, probeer in taal en gedrag afstand en ambtelijkheid te vermijden. Geen u of mijnheer. "Hey Henk. Het is lang geleden dat we elkaar ontmoet hebben. Ik mis je in de kerk. Graag zou ik willen weten hoe het met je gaat. Mag ik een keer langskomen? Kunnen we een afspraak maken?" Hou het bij de feiten. Betrokken, open en kwetsbaar. Jij bent de kerk! Zo wordt je ook bekeken, als personificatie van het instituut kerk. Dat is evenzeer een bedreiging als een kans. Want in jou ontmoet de randkerkelijke de enige persoonlijke brief die hij of zij op dàt moment van Jezus' kerk krijgt. Weliswaar een brief met inktvlekken (fouten en falen), maar daarop wel zichtbaar: oprechte belangstelling, eerlijkheid, zelfrelativering, vergeving en vrede. Laat de ander daar iets van ontdekken in het eerste contact.
Een respectvolle benadering schept ruimte en opent deuren. Vergeet niet om elke kerkelijke meetlat thuis te laten. Niemand wil een te (her)winnen zieltje zijn of onderdeel van een bezoekprogramma uit het (zwart)boek van de kerk.
De fietsband
Eerst zal de fietsband leeg moeten lopen voordat je er nieuwe lucht in kunt pompen. Het verhaal moet er uit. De frustratie, de pijnlijke botsing uit het verleden, de vragen over God of mensen, de twijfels, het verdriet niet gezien te zijn, de onbeantwoorde verwachtingen et cetera. "Wat is er gebeurd dat...?" Schenk een luisterend oor, geef erkenning. Doorgaans wordt eerst de bedreiging (bagger) over je uitgestort. Hoor het aan, zwijg - in Jezus' naam. Waar de kerk vergeving zou moeten vragen, doe dat. Ik? Ik heb zelf toch niks misdaan? Klopt, maar jij bent de kerk. Vraag dan ook in naam van die kerk vergeving voor onrecht dat is aangedaan of dingen die fout zijn gelopen. De uitwerking zal in veel gevallen bevrijdend zijn. "Wat houd je momenteel bezig? Welke rol speelt God in je leven?" brengen het gesprek op het nu en de toekomst.
3 bier
Voor een goed gesprek over het geloof kun je in Engeland een vriend het beste meenemen naar de pub (www.pubchurch.co.uk). In gesprek raken rondom 3 glazen bier die 3 thema's van het leven van alledag bloot leggen: Thank You, Help Me, Use Me. Typisch Engels, helemaal passend in die cultuur. Welke creatieve vormen hebben wij voor die ontmoeting? Hoe kan ik de ander weer linken aan de kerk? Jij bent hun kerk! In jou zien ze wat Jezus bedoelt met het real life evangelie. Wees gastvrij, open je huis, eet met hen, onderneem iets samen en kijk wat komt. En laat het daar eerst bij, zonder dwang in de richting van die twee uurtjes zondagse etiquette. Alleen met dagelijks discipelschap kun je discipelen opnieuw aan je verbinden. Zoek en benut creatieve vormen van ontmoeting en erken: ook dit is kerk.
Bevrijdend
Elk gesprek dat ik met een randkerkelijke had was even confronterend als bevrijdend. Voor de ander, voor mij, voor de kerk die ik vertegenwoordigde. De uitwerking is bijna altijd positief. De randkerkelijke wordt in beweging gezet, hij of zij kiest. Vaak voor de verbinding. En als die er niet meer blijkt te zijn, nemen we op een goede manier afscheid van elkaar, met een zegen voor ieders weg. Zo nuchter moet je ook weer durven zijn - in Jezus' naam.
Uit idea(z)
Dit artikel werd geschreven voor idea 2 van 2013. idea is opgevolgd door ideaz, het praktijkblad over missionair kerk-zijn in wijk en wereld.
