Dominee Jos Douma vindt dat we met ons vele gepraat over missionair zijn voorbijgaan aan 'gereedschap' dat de kerk al vele eeuwen in haar bezit heeft: pastoraat.
Moet de kerk meer de boer op met haar pastoraat?
“Ik denk zeker dat pastoraat, als een oprecht luisterend oor bieden, een heel sterk ‘product’ van de kerk is en als zodanig aanknopingspunten biedt voor missionaire presentie en een gericht missionair aanbod.”
Is er iets mis met de manier waarop kerken nu hun pastoraat inrichten?
“Ik beweer niet zozeer dat er met het pastoraat iets mis is. Wel denk ik dat de term ‘pastoraat’ voor velen een wat naar binnen gekeerde klank heeft in de zin van: de boel bij elkaar houden. Als we het pastoraat goed inhoud geven, als het mensen echt helpt om dichter bij Jezus te komen, dan cultiveert het vaardigheden en waarden die juist ook voor de missionaire dimensie zo belangrijk zijn, zoals: gastvrijheid, luisteren, troosten, doorvragen, echte belangstelling, nieuwsgierigheid et cetera.”
Hebben christenen te weinig relaties met niet-christenen en wordt pastoraat daarom niet aan aangeboden? Of wordt pastoraat niet aangeboden en zijn er daardoor zo weinig relaties met mensen buiten de kerk?
“Het zou een spannende gedachte zijn om de laatste suggestie eens als uitgangspunt te nemen: er zijn weinig relaties met ‘buiten’ omdat we niet doorhebben dat een echt pastorale houding ook heel krachtig is in relaties buiten de kerk, op je werk bijvoorbeeld en in de buurt. Pastoraat is: zorgvuldige, onvoorwaardelijke, liefdevolle, echte aandacht voor de ander, die vaak zo anders is. Het zou prachtig zijn als christenen die missionair willen zijn beginnen met het cultiveren van een echte pastorale grondhouding in al hun relaties.”
Hoe kun je het missionaire karakter van pastoraat vormgeven in je gemeente?
“Er wordt de laatste tijd ongelooflijk veel gesproken en geschreven over missionair gemeente zijn. Het zou mooi zijn als pastoraat even veel intensieve aandacht kreeg. Dat kan denk ik door te laten zien dat een gemeente met een echt pastorale cultuur een positieve invloed heeft op de missionaire cultuur. Misschien kunnen we beginnen bij aandacht voor de ziel: pastoraat is ziel-zorg. Ik denk dat heel veel spirituele zoekers op zoek zijn naar zorg voor hun ziel!”
Kijk voor de blogs van ds. Jos Douma op: josdouma.wordpress.com
Uit idea(z)
Dit artikel werd geschreven voor idea 2 van 2012. idea is opgevolgd door ideaz, het praktijkblad over missionair kerk-zijn in wijk en wereld.