Van feest naar feest

Vieren in de Bijbel

Feest vieren hoort bij de mens. In Genesis 1 wordt verteld hoe God ruimte en tijd om in te leven laat ontstaan. In vers 14 lezen we dat de hemellichamen een dienende functie krijgen, om onder anderen vaste tijden (feesten) aan te duiden. Leviticus 23 geeft aanwijzingen voor het vieren van de ‘feesttijden des Heren’.
Het doel van de Bijbelse feesten is om de mens weer in contact te brengen met God en hem aan de blijvende verbondenheid met God te herinneren. Bij alle feesten is er naast een tijd van vreugde, ook tijd om terug te blikken en om zonden te belijden. Deze feesten zijn daardoor geen formaliteiten maar echte vieringen. Men werkte niet en iedereen, ook kinderen, werden er bij betrokken. De betrokkenheid van kinderen vinden we onder andere terug in de viering van de sedermaaltijd (Exodus 12) en het bouwen van een loofhut op het loofhuttenfeest (Leviticus 23).
In het Nieuwe Testament lezen we dat Jezus zijn eerste teken doet op een feest, de bruiloft te Kana (Johannes 2 vers 1-11). En zien we dat Jezus aanwezig is op een aantal feesten (bijvoorbeeld in Johannes 2 vers 13 en 12 vers 1 voor het Pascha, in Johannes 5:1 waarschijnlijk het Wekenfeest en in Johannes 10 vers 22 het inwijdingsfeest van de tempel).

Kinderen en feest

Feest vieren is voor kinderen het mooiste wat er is. Kinderen beleven feesten intens; door er naar toe te leven en vooral als ze er met hart, ziel en alle zintuigen bij betrokken worden. Feesten zijn dé momenten, ook in de geloofsopvoeding, om iets over te brengen op kinderen. Immers vieren, herdenken doe je met een reden. Het is dan ook belangrijk om juist in het gezin de christelijke feesten te vieren en te gedenken; vieringen in school en kerk ondersteunen daarbij. De grootste invloed op de kinderen komt van de ouders. Er zijn echter meer momenten in het leven om te vieren. Vaste dagen en momenten waarin we vorm en uitdrukking kunnen geven aan Gods aanwezigheid in ons leven. Het is echter niet altijd even eenvoudig om de boodschap, het verhaal achter de feesten op kinderen over te brengen. Hoe vertel je en laat je ervaren wat Pinksteren betekent, waarom biddag gehouden wordt en dat het bij een verjaardag niet alleen gaat om de cadeaus?

Ieder viert feest en gedenkt op zijn eigen manier en ieder gezin ontwikkelt daarbij eigen gewoonten en rituelen (vaste gewoonten met een vaste betekenis). Feestdagen zijn zo herkenbaar en worden ondersteund door vaste gewoonten. Kinderen gaan daardoor vragen stellen (‘Waarom steken we de adventskaarsen aan?’). Door met elkaar op zoek te gaan naar de antwoorden beseffen we steeds meer wat deze feesten voor ons en onze kinderen betekenen. Voor een kind is het belangrijk bij een feest betrokken te zijn, er echt aan te kunnen deelnemen en niet er alleen maar bij te zijn, om zo geloof, hoop en liefde te ervaren.

Vieren, maar hoe?

Hoe geef je nu vorm en invulling aan het vieren, zodat de boodschap voor kinderen duidelijk wordt?
Drie dimensies zijn belangrijk:
1. Algemene en belevingsdimensie
• In welke tijd van het jaar valt het feest? Hoe is dan de natuur?
• Wat merk je op aan kleuren, geuren, licht en wolken?
• Wat voor versiering gebruik je?
• Welke activiteiten horen bij dit feest?
• Waar speel je? Wat eet je? Welke muziek
• Welke kleding is in deze tijd belangrijk?
• Welke gebruiken en tradities passen bij dit feest?

2. Symbolische dimensie
• Hoe kleed je het huis aan?
• Welke kleuren, symbolen en voorwerpen kun je gebruiken?
• Welke vaste gewoonten gebruik je?
• Hoe maak je de reden van het feest zichtbaar?

3. Christelijke dimensie
• Waar gaat het bij dit feest om?
• Welke bijbelverhalen en liedjes passen bij dit feest?
• Is er een thema dat je centraal wilt zetten?
• Hoe geef ik het feest inhoudelijk vorm?

Je kunt hierbij ook terugdenken aan wat jou als kind aangesproken heeft, een stukje familie erfgoed. Gebruik de waardevolle elementen, zoals verhalen, geloofsovertuiging en gewoonten, die ook jou aangesproken hebben. Je versterkt daarbij een gevoel van identiteit bij je kinderen. De terugkerende gebruiken die bij het vieren, in ieder gezin, ontstaan helpen de kinderen bij het herkennen van de bijzondere dagen. Let er echter op dat door alle creatieve toevoegingen de boodschap van het feest niet verloren gaat.

Conclusie

Zinvol leven is zinvol vieren en gedenken. Niet om terug te verlangen, maar juist om uitzicht en hoop op de toekomst te krijgen en te houden. Denk maar aan een verjaardag: we vieren nu (heden), dat we zoveel jaar geleden geboren zijn (verleden) en zingen dan ‘Lang zal hij leven’ (toekomst), waarbij de hoop is dat het ‘in de gloria’ zal zijn.
Samen vieren en gedenken, leven van feest naar feest, is een levensvoorwaarde en een mooie opdracht van God.

Veel praktische ideeën zijn te vinden in: ‘Van feest naar feest, Vieren in het gezin’ – Site van der Gugten, Tineke Lous en Annette Noordhof, 2003, Boekencentrum, Zoetermeer, ISBN 90 239 1523 2