Samen Jong bestaat deze week één jaar. Een jubileum en écht een reden voor een feestje. Waar eerst de uitgave Growing Young langzamerhand zijn weg vond in kerkelijk Nederland, heeft Samen Jong een grote bijdrage geleverd, zodat betrokken gemeenteleden uit lokale kerken geholpen werden om concrete stappen te zetten om te bouwen aan een cultuur van een kerk die leven brengt met álle generaties.
In het boek staan zes kernwaarden beschreven die bijdragen aan die cultuur. Maar die kernwaarden zijn niet onbekend. Waarom dan toch dit boek en een reden voor een feestje? Als je kijkt naar de kernwaarden dan gaat dit boek niet de nieuwe manier zijn om in een paar stappen een bruisende gemeente te ontwikkelen. Het boek draagt wel bij aan herstel en groei van gezonde gemeenschappen waarin elk deel zijn plek krijgt. Dat is nu niet vanzelfsprekend, maar ook niet in de tijd van de profeet Maleachi.
In het oude testament van de Bijbel, kijkt de profeet Maleachi uit naar een tijd dat ouders zich verzoenen met hun kinderen en kinderen zich verzoenen met hun ouders (Maleachi 3 vers 24, NBV21). Er komt een tijd dat er herstel komt voor gezinnen en gemeenschappen. God zal daarvoor de profeet Elia zenden, zo geeft Maleachi aan. Jezus geeft naar zijn discipelen aan dat Johannes de doper deze komende Elia is. Sinds de komst van Johannes de doper is het herstel van gezinnen en gemeenschappen als het ware ingezet.
De relatie tussen ouders en kinderen
Gezonde gezinnen zijn niet vanzelfsprekend. We zien veel berichten waarin naar voren komt dat relaties tussen ouders en kinderen onder druk staan. De profetie van Maleachi geeft aan dat de strijd om gezonde relaties tussen ouders en kinderen van alle tijden is, maar dat er ook hoop klinkt.
Maleachi toont ons Gods verlangen voor gezonde verbindingen tussen ouders en kinderen. Naast verzoening binnen de gemeenschap van de familie, kun je dit ook doortrekken naar de kerk, als Gods huisgezin.
Een kerk waarin er verzoening en verbinding is tussen de generaties, doet recht aan een huisgezin dat leven brengt. Alle delen van de gemeente, jong en oud zijn nodig om als lichaam, vanuit de relatie met God, leven te brengen in deze wereld. In de gemeente wordt vaak nagedacht over de relatie met God en elkaar. Maar er is een relatie tussen het liefhebben van anderen en jezelf (Leviticus 19 vers 18, Lucas 10 vers 27).
De relatie met jezelf
Dit brengt mij bij mijn gezin. Ik ben vader van vijf kinderen. En hoewel onze kinderen allemaal wat overeenkomsten hebben, zijn ze ook zeer divers in uitingen en karakter. En het opvoeden van deze vijf helden is een prachtige en uitdagende klus. Hierin leer ik samen met de mensen om mij heen.
Soms kan ik worstelen met het gedrag van een kind. Maar hierin deed ik ook een mooie ontdekking, toen ik worstelde met het gedrag van een van mijn zoons. Hij uitte zich met veel boosheid, omdat ik hem geen ruimte gunde om te kunnen schakelen van de ene naar de andere activiteit. Hij ging in verzet en dat vond ik maar lastig te accepteren.
Eelco, wat jij moeilijk vindt te accepteren in het gedrag van jouw zoon, wat zegt dat over de acceptatie van jezelf?
Ik besprak de situatie later met een goede vriend. Hij vroeg mij: ‘Eelco, wat jij moeilijk vindt te accepteren in het gedrag van jouw zoon, wat zegt dat over de acceptatie van jezelf als het hierover gaat?’. Daarmee bedoelde hij niet dat alle gedragingen in de uiting van de boosheid acceptabel waren. Maar onder onacceptabel gedrag zitten wel legitieme behoeften. Het werd tijd om eerst naar mijzelf te kijken.
Hoeveel ruimte en tijd gun ik mijzelf om te schakelen in een situatie die ik echt lastig vind, maar wel onder tijdsdruk sta? Ik merkte dat ik eigenlijk niet zo goed wist hoe ik hier goed mee om moest gaan. Ik gaf mijzelf in dergelijke situaties ook weinig ruimte om te schakelen. Als ik mijzelf geen ruimte wist te geven, dan kon ik dat ook niet bij mijn zoon. Logisch dat hij dan tekeer ging. Zijn legitieme behoefte vervulde ik niet voldoende.
Vanuit de transactionele analyse (TA, een persoonlijkheidstheorie en psychotherapeutische behandelmethode) wordt er gesproken over 3 egoposities van waaruit we kunnen reageren op (dergelijke) situaties in het dagelijks leven: ouder, volwassene en kind. Vanuit het kind spelen gedachten en gevoelens uit onze kindertijd mee. Deze projecteren we dan op situaties uit het heden. Als bepaalde behoeften in je kindertijd onvervuld zijn gebleven, dan doet dat pijn. Mogelijk heb ik de legitieme behoeften rond ruimte maken om te schakelen in lastige situaties, uit mijn kindertijd weggedrukt. Er was geen ruimte voor deze behoeften, ze mochten er niet zijn. Maar, zoals die vriend aangaf, als ik zelf geen ruimte leer geven aan deze behoeften (en zorgdraag voor de wond), accepteer ik ze ook bij een ander niet. In dit geval bij mijn zoon.
Mijn zoon spiegelde mijn behoeften, waardoor ik deze leerde zien, erkennen en er stap voor stap voor leerde zorgen. Het maakte dat ik meer van mijzelf en het ‘kind in mij’ ging houden. Er werd een stukje breuk tussen mijn volwassen persoon en het kind in mij verzoend én daardoor ontstond er óók verzoening en nieuwe verbinding met mijn zoon.
De relatie met Samen Jong
Maar wat heeft dit dan met Samen Jong, een gemeentecultuur met alle generaties te maken? En wat heeft dit dan met Maleachi 3 vers 24 te maken? En waarom vind ik het een feest dat het boek er nu één jaar is?
Dat is omdat een gemeente die leert alle delen van het lichaam met elkaar te verbinden (in de woorden van Meleachi: verzoenen) een gezonde gemeente is, waarin gemeenteleden individueel verbinding leren maken met hun eigen innerlijk kind, met als gevolg dat er nieuwe ruimte en vrijheid komt om daarmee ook de jeugd in de gemeente te zien. Ze leert ruimte te geven aan hun behoeften en talenten. Een gemeente die gezond is en met alle delen leven brengt, kenmerkt zich doordat er individueel en gemeenschappelijk verbinding is met alle delen, met alle gemeenteleden (1 korintiërs 12 vers 12-27).
Tip: Lees ook het interview dat eerder met Eelco werd gehouden over een concreet voorbeeld in de kerk. 'Zijn kinderen en jongeren ècht welkom? Of alleen als ze zich netjes gedragen?'
Hoewel het koninkrijk van God is doorgebroken met het leven, het sterven, de opstanding en hemelvaart van Jezus, kijken we uit naar de volledige doorbraak van het koninkrijk van God. In deze tussentijd komt God met persoonlijk herstel en herstel voor zijn kerk. Samen Jong draagt daar in mijn ogen aan bij. Het helpt lokale kerken concrete stappen te zetten om generaties met elkaar te verzoenen. Door ruimte te maken voor de volgende generaties, groeit de potentie om leven te brengen, daar waar leven ontbreekt. Dat het leven brengt in de lokale kerk met een diversiteit aan gemeenteleden die groeien naar een liefdevolle eenheid die leven brengt in de wereld.
De volgende stap
De afgelopen weken heb ik vanuit mijn rol als projectleider Kerk & Jeugd contact gehad met diverse lokale gemeenten die aan de slag zijn gegaan met Samen Jong. Daarin kwam regelmatig de worsteling naar voren wat er als volgende stap gedaan kan worden. Zowel gemeenten die al veel stappen gezet hebben met Samen Jong, als gemeenten die nog maar pas begonnen zijn, worstelden met de vraag: ‘we willen een volgende stap zetten, maar hoe doe ik dat in een bepaalde situatie?’
Met diverse alliantiepartners (CHE, TUK/U, Kerkpunt, Unie-abc) is er deze maand een professionele leer- werkgemeenschap Samen Jong van start gegaan, waarin lokale betrokken gemeenteleden worden gevoed met kennis en ideeën uit het internationale jeugdwerk- en gemeenteopbouwonderzoek en aan de slag gaan met vragen en inzichten uit de eigen praktijk. MissieNederland gaat ervoor zorgen dat de vruchten die hieruit groeien breed beschikbaar komen voor betrokken lokale geloofsgemeenschappen die verlangen te groeien in een cultuur met alle generaties.
Over Eelco Poelarends
Eelco Poelarends is projectleider Kerk & Jeugd bij MissieNederland en vanuit die rol ook projectleider voor Samen Jong.
