Het afgelopen weekend is er erg veel commotie ontstaan over de kerkdiensten van de Hersteld Hervormde Kerk in Staphorst. Zondag met Lubach, Nieuwsuur, diverse kranten, sociale media en zelfs de opening van het Achtuurjournaal stonden in het teken van collectieve verontwaardiging uit de samenleving over 'de kerk'.
Hoewel de bewuste gemeenschap in Staphorst strikt formeel genomen voldeed aan de maatregelen van het RIVM (m.u.v. het advies om niet te zingen) is de ontstane beeldvorming in een tijd waarin het kabinet probeert om zo goed mogelijk door deze crisis te laveren onwenselijk. Het hart van een advies is nou eenmaal iets anders dan de letter van een advies. Hoewel de minister beseft dat het leeuwendeel van de kerken zich keurig aan de regels heeft gehouden, is deze situatie inmiddels zo groot geworden dat het advies moet worden aangepast.
Er zijn veel scenario’s besproken (grootte van het kerkgebouw, boven de 100 mensen speciale toestemming van de burgermeester etc.). Ze bleken onvoldoende om de minister te overtuigen. Het aantal ziekenhuisopnames neemt sterk toe en de minister wil absoluut voorkomen dat een kerk een virushaard gaat worden. De minister heeft de kerken gevraagd om een stevig gebaar waarin we de samenleving laten zie dat we alles op alles moeten zetten om niet opnieuw in de situatie van maart/april terecht te komen. Dit offer zou gelden voor een aantal zondagen en ondertussen is er nieuw overleg gepland waar de kerken opnieuw met voorstellen kunnen komen.
Tijdens het luisteren naar de gesprekken moest ik zelf denken aan de woorden van onze Heer uit de Bergrede: “Als iemand je dwingt één mijl met hem mee te gaan, loop er dan twee met hem op.” De weg van Jezus is de weg van nederigheid en gehoorzaamheid. Hoewel de kerk grondrechtelijk alle recht heeft om op dezelfde voet verder te gaan, is het niet goed voor het christelijk getuigenis om vast te houden aan onze rechten, met het gevaar dat die rechten door een noodwet tijdelijk buitenspel worden gezet. Is het niet wijzer om een herenakkoord te sluiten waarin vertrouwen, solidariteit en naastenliefde centraal staan?
De groep waar ik deel van uitmaak denkt van wel. Ook wij voelen de pijn van het terugkeren naar de situatie van maart jl. Juist waar sommige kerken zo verschrikkelijk hard hebben gewerkt om iets van de waarde van de kerkdienst vorm te geven ondanks alle beperkingen. Veel kerken gingen nog een stapje verder dan de voorschriften was mijn ervaring toen ik te gast was in een lokale kerk voor een preekbeurt de afgelopen weken. En toch zijn we, met pijn in ons hart, akkoord gegaan met een sterke, tijdelijke versobering van de eredienst. In het communiqué van vandaag vind je de afspraken die mede worden gesteund door andere religieuze groeperingen.
Ik begrijp dat deze nieuwe voorschriften voor vrijwel alle kerken grote impact hebben. Als je al zo hard gewerkt hebt om alles op orde te krijgen, is dit een nieuwe teleurstelling. Misschien ben je wel vermoeid van het steeds weer aanpassen. Daarom bid ik voor jou, voor ons, dat we op de God blijven hopen die ons vernieuwde kracht geeft.
