Zijn stem kraakte en verstomde tegelijk met zijn stokkende adem. Hij vroeg om genade, maar werd niet gehoord. George Floyd. Tot vorige week kenden alleen zijn familie en vrienden zijn naam en was hij gewoon zomaar één van de miljoenen mensen die anoniem hun werk doen en de eindjes aan elkaar knopen. Een naamloze persoon met weinig kans om gehoord te worden door gezagsdragers. En net als vele anderen voor hem in Amerika, werd er niet naar hem geluisterd toen hij oog in oog kwam te staan met de politie. In zijn geval kostte het hem zijn leven.
Omdat de camera's toevallig liepen toen hij doodgedrukt werd, werd zijn naam een strijdkreet. "I can't breathe" is een oproep geworden om de stemmen van zwarte mensen waardigheid en gehoor te geven. En mijn antwoord is net als dat van de meeste mensen: Ze moeten luisteren. Ze moeten de wetten veranderen. Ze moeten de politie anders opleiden. Ze moeten ervoor zorgen dat zwarte mensen een eerlijke kans krijgen. Ze... dat zijn andere mensen. Het is hun probleem. En ik besef hoe hypocriet dat is. Het is makkelijk voor mij om boos te zijn dat de autoriteiten in de Verenigde Staten niets veranderen en dat ze de erfenis van slavernij en rassenverhoudingen niet hebben aangepakt. Als Europeaan blijf ik mooi buiten schot. Als ik mijn Facebook-feed lees, zie ik veel vergelijkbare reacties: het veroordelen van de politie, het veroordelen van het daaruit voortvloeiende geweld, het veroordelen van de Amerikaanse president. Maar heel weinig zelfreflectie.
Er zijn echter ook andere stemmen. Stemmen van mensen die zichzelf bevragen. Mensen die in de spiegel kijken, die vragen hoe ze hebben bijgedragen aan het probleem. Mannen en vrouwen die vragen wat ze kunnen doen om verandering teweeg te brengen. Ze laten me zien dat mijn woede vooral gekanaliseerd moet worden richting de dingen waar ik enige invloed op heb. Ja, het is gepast om te roepen om gerechtigheid en om te demonstreren. Maar echte verandering begint in de harten van de mensen. Mijn hart. En dat betekent dat ik mezelf de lastige vragen moet stellen.
Ze laten me zien dat mijn woede vooral gekanaliseerd moet worden richting de dingen waar ik enige invloed op heb.
Hoe heb ik in mijn persoonlijke leven de machtelozen, de armen om me heen, degenen die niet assertief zijn, degenen die totaal anders zijn dan ik behandeld? Heb ik als leider in de organisatie waar ik voor werk het onrecht laten voortbestaan? Hoe is het mogelijk dat zo weinig zwarte Amerikanen zich welkom voelen in SIL? Hoe is het mogelijk dat in ons werk in Azië, Afrika en Zuid-Amerika de lokale medewerkers vaak het gevoel hebben dat ze niet gehoord worden? Het gevoel hebben dat hun stem niet meetelt? Hoe heb ik daaraan bijgedragen? Hoe kan het dat ik zoveel als vanzelfsprekend ervaar? Ja, ik probeer het goed te doen, maar mijn culturele oogkleppen, mijn definities van wat het betekent om een zendingswerker te zijn, mijn vooroordelen over geld en positie, dat alles maakt dat ik hun stemmen niet duidelijk hoor. Ik zie de blanke zendeling maar zie onze lokale staf over het hoofd. Ik geef ze niet genoeg ruimte om te ademen. Ik maak deel uit van het probleem.
Ik probeer het wel, maar mijn proberen is niet genoeg. Dat is het nooit. Maar Jezus nodigt me uit om een kanaal van zijn liefde en barmhartigheid te zijn. De Bijbel zegt dat we net als Jezus kunnen zijn in deze wereld en dat we er zeker van kunnen zijn dat we het goed doen. Hij kan me oren geven om te luisteren naar de stemmen van de stommen. Ik kan meer worden dan alleen maar iemand die zijn werk netjes doet en de eindjes aan elkaar weet te knopen. Ik vraag om de genade om de persoon te zijn die God wil dat ik ben. Ik bid dat mijn stem niet wordt verstikt door het gewicht van mijn zelfgenoegzaamheid. Ik bid dat mijn naam wordt vergeten, maar dat Jezus' naam door mij een roep om genade wordt voor anderen.
Thema: Meer (dan) kleur
Dit artikel hoort bij het thema 'Meer dan kleur'. Ontdek op ons thema-overzicht meer artikelen en mogelijkheden om met jouw christelijke geloofsgemeenschap of community een volgende stap te zetten.
Over Nelis van den Berg
Nelis van den Berg is verbonden aan Wycliffe Nederland als deel van het leidersteam van SIL International en medeverantwoordelijk voor het werk in Africa en Eurasia.
