Afgelopen zondag, ver voordat het coronavirus kerken dwong om hun diensten af te lassen, gingen wij thuis een experiment aan. Hoe zou het zijn als we thuis met z’n vieren een kerkdienst hielden? Aanleiding was niet zo zeer het virus, maar het idee ontstond tijdens een huwelijksweekend, een weekend waarin partners de verbinding in het huwelijk weer versterken. Iets in dat weekend bleef bij mij hangen. Tijdens het programma werden we als stel uitgedaagd om eens stil te staan bij hoe het gaat met onze kleine kerk. Onderdeel zijn van een grote kerk - dat wil zeggen een geloofsgemeenschap - is waardevol, maar je gezin vormt ook een kleine geloofsgemeenschap en hoe gaat het daarmee? Is het een warme gemeenschap? Heb je het idee dat in die kleine kerk je daadwerkelijk elkaar en God ontmoet? Hoe vier, leer en dien je samen als kleine kerk?
Ik had eigenlijk nooit zo naar ons gezin gekeken! En zoals in elke kerk zijn er dingen in onze kleine kerk waar we goed in zijn en dingen waar we minder goed in zijn. We kijken best goed naar elkaar om. We lezen ook regelmatig aan tafel uit de (kinder)Bijbel. We bidden samen voor het eten of voor het slapen. Maar echt samen vieren alsof we kerk zijn was nooit eerder in mij opgekomen. Hoe zou dat zijn?
Dus gingen we afgelopen zondag het experiment maar eens aan. "Laten we vandaag naar de kleine kerk gaan!" Dit riep al meteen vragen op: Wat doen we eigenlijk in de kerk? Naast dat we andere mensen ontmoeten die net als ons Jezus volgen, ontmoeten we in de kerk ook God. We lezen uit de Bijbel en doen ook dingen zoals zingen en bidden om te zeggen dat we van God houden.
De dynamiek van onze kleine kerk werd al snel duidelijk nadat we de kinderen vroegen of ze naar de bank in de huiskamer wilde komen, zodat we met onze eigen kleine kerkdienst konden beginnen. Nog voordat ik de kinderbijbel kon pakken, riep mijn dochter: "Stop! We hebben een boekje nodig!" Na een tijdje begreep ik dat ze bedoelde. We hebben een soort script nodig, de liturgie. Dus pakte zij een papier en pen, duwde het onder mijn neus en zei: "Mama, ga jij maar tekenen. Wat is het eerste wat we gaan doen?" Ik tekende een Bijbel. Dat is stap één: het lezen van een Bijbelverhaal. Vervolgens gaan we onze wandelschoenen aandoen. Daarna gaan we buiten vuilnis opruimen en dan als we thuis zijn sluiten we af met gebed en wat lekkers bij de koffie. En zowaar hadden we opeens een liturgie. Toen we dat eindelijk hadden geregeld, konden we beginnen.
Ik las het scheppingsverhaal uit de kinderbijbel voor en we hadden het kort over hoe mooi God de wereld gemaakt had. Ik maakte net een mooie brug naar het vuilnisrapen door te zeggen dat zorgen voor de aarde ook een manier is om God te danken en te zeggen dat we van hem houden. Maar nog voordat ik naar stap twee over kon gaan, gooide mijn zoon de liturgie al overhoop. "Nee, wacht!" zegt mijn zoon. "Ik wil ook wat voorlezen!" Hij pakt de ‘grote mensen-bijbel’ (Bijbel in Gewone Taal) en begint erin te bladeren. "Mama, ik zoek het verhaal van Noach." Met enige hulp kon hij het gedeelte vinden wat hij zocht. Hij las het verhaal voor. Toen aarzelde hij even. "Waarom wilde je dit stuk lezen?" vroeg mijn man hem. Je zag dat hij zichzelf herpakte en zei: "Dit verhaal hoort eigenlijk ook een beetje bij het verhaal van net, want God wilde ook de aarde schoonmaken." Met verbazing realiseer ik mij dat mijn zoon net zijn eigen versie van een preek had voorgedragen. En nog voordat ik daarvan kon bijkomen, kwam de gastvrouw met haar liturgie in de hand voor ons staan en zei plechtig: "en dan gaan we nu onze wandelschoenen aan doen.'
Dank U wel dat we alsof kerk mochten doen vandaag
Eenmaal buiten sprinten de kinderen steeds vooruit zodra ze in de verte iets van een papiertje of flesje op de grond zien liggen. Na een korte stop in een speeltuin komen we weer met volle vuilniszakken thuis en ploffen we neer op de bank van onze kleine kerk. Met cake en een bakje koffie voor ons en kinderkoffie (opgeschuimde melk) voor de kinderen sloot onze gastvrouw de kleine kerkviering af met gebed. “Here God, dank U wel dat we vuilnis mochten rapen. Dank U wel dat U de aarde zo mooi heeft gemaakt. En dank U wel dat we alsof kerk mochten doen vandaag. Amen!”
Stiekem vond ik het toch mooi dat ze het idee had dat het zonder de rest van onze geloofsgemeenschap toch niet helemaal echt was. Maar wat was het een mooie viering! Een moment waarin je merkte dat onze kleine kerk hechter werd.
Natuurlijk is het erg jammer dat we komende weken niet naar de grote kerk kunnen gaan. Zeker voor wie alleen staat en zich eenzaam voelt is dit geen fijne situatie. Het zal een extra uitdaging zijn om juist voor hen ook goed te zorgen. Ik kijk uit naar komende zondag om naar onze kleine kerk te gaan. Ik ga vandaag maar eens aan mijn zoon vragen of hij de preek zou willen doen zondag. Hij bleek er afgelopen zondag wel talent voor te hebben. En ik denk dat we dit keer in plaats van vuilnis opruimen, de ouderen en alleenstaanden in onze gemeente en in de buurt een kaartje gaan sturen. Wij gaan zondag naar de kerk!
Kijk hoe Martine met haar gezin een jaar later nog steeds kleine kerk viert en download de kleine kerk ideeën die Martine verzamelde.
