Gesprekken over homoseksualiteit of genderkwesties kunnen gemakkelijk zorgen voor een geweldige polarisatie, waar voor- en tegenstanders hun kruit verschieten vanuit de diepe loopgraven die ze speciaal voor deze gelegenheid hebben gegraven. Het zijn vaak koude en bittere monologen in plaats van dialogen met een hart. Terwijl dat laatste juist zo nodig is, als we spreken over thema’s die mensen diep raken.
Met regelmaat probeerde men mij als voorganger van een evangelische kerk voor een bepaald karretje te spannen. Zou moest ik standpunt X of Y vertegenwoordigen, maar nooit werd er gevraagd om een inhoudelijke dialoog. Ik bedankte altijd braaf voor de eer. Ook als directeur van MissieNederland wordt me soms iets in de schoenen geschoven zonder dat ik daar akkoord mee ben gegaan. Altijd heeft dat met een keuze vóór of tégen een onderwerp te maken. Dat begon al toen ik afgelopen december met mijn werkzaamheden begon en de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring werd gelanceerd en men tot in Amerika aan toe wilde weten wat ik daar allemaal van vond.
Afgelopen dinsdag zond RTL 5 een editie uit van het programma Ewout &… Een reportageserie waarin Ewout Genemans de wereld over reist voor een uniek kijkje achter deuren die normaal gesproken gesloten blijven. In de aflevering van dinsdag ging het over religieuze stromingen die homoseksualiteit zien als iets wat genezen moet en kan worden. Stichting LKP (een platform voor ongeveer twintig christelijke LHBT-organisaties) stuurde als reactie vandaag een persbericht waarin ze oproept tot een verbod op homogenezing. Ze deed in hetzelfde bericht een beroep op SKIN (Samen Kerk in Nederland) en MissieNederland om een coördinerende rol te nemen, die bezinning en verandering in de gemeenschap van evangelische en pinksterkerken stimuleren kan.
Ik stuurde de woordvoerder van LKP een appje met de opmerking dat als hij wilde dat ik iets voor hem zou doen, hij me gerust kon bellen en daarvoor echt niet de landelijke pers voor hoefde te zoeken. Met een smiley, want we kennen elkaar. Hij belde me direct om zich te verontschuldigen dat hij te druk was om mij van tevoren in te lichten. No hard feelings - ik vergeet ook wel eens wat.
Uiteraard ben ik de uitzending van Ewout gaan bekijken. Met verbazing heb ik naar sommige fragmenten gekeken, terwijl ik me op andere momenten eraan stoorde dat zeer persoonlijke een-op-eengesprekken met een verborgen camera werden opgenomen én uitgezonden. Daarnaast miste ik de reactie van de betrokken kerken. Want als ik iets geleerd heb van het dienen van een lokale kerk is het wel dat je alle partijen moet horen.
Dat laatste is iets wat ons als MissieNederland past. Als netwerkorganisatie hoeven we niet zelf zo nodig een standpunt in te nemen of op te leggen aan de ander. Wel hebben we als missionair netwerk de kans om open en eerlijk het gesprek te voeren. Dat laatste moedigen we ook aan. Ook de thematiek van homoseksualiteit raakt aan de missie van de kerk. Als iets blijkt uit reportages als deze, is het wel dat het gesprek hard nodig is.
Dat gesprek gaan we dan ook zeker voeren. Dat deden we al en blijven we doen. Vanuit MissieNederland gaan we gewoon door met bijeenkomsten waar we het gesprek proberen te faciliteren over ingewikkelde zaken die spelen in de kerk. Niet om het juiste antwoord te geven, maar om kerken aan te moedigen om een echte dialoog te voeren en zich niet te laten vangen in oneliners en loopgraven.
Ik droom namelijk van een kerk die de loopgraven uitkomt en openlijk en hartelijk met elkaar leert spreken over moeilijke thema’s. Een gemeente moet en mag ruimte hebben om een standpunt in te nemen - zelfs als dit standpunt regelrecht ingaat tegen de heersende cultuur. Een gemeente waar Jezus in het midden staat en waar we beseffen dat we er misschien niet altijd samen uitkomen. Maar waar we wel Jezus in de ander kunnen zien.
Wat gemeenten vervolgens besluiten als het gaat om de uiteindelijke standpunten is aan hen. MissieNederland is geen kerk, maar dient de kerk vanuit haar rol als netwerk van kerkgenootschappen, gemeenten, organisaties en vele betrokken individuen. Dat neemt niet weg dat ik als gelovig mens én directeur van een missionaire organisatie elke vorm van machtsmisbruik en manipulatie ten zeerste veroordeel. In de kerk van Jezus passen deze methoden niet. De kerk is geen plaats waar mensen met de rug tegen het altaar worden gedrukt, maar waar we het nieuwe leven mogen leren leven - met vallen en opstaan.
Wij allen zijn mensen die in een zekere mate van ‘werk in uitvoering’ verkeren. Begrippen als genade, compassie en liefde dienen altijd de basis te zijn voor ons spreken én handelen. En daarmee bedoel ik beslist niet dat er geen waarheid zou bestaan. Ik bedoel daar vooral mee dat wij mensen op een zorgvuldige wijze met elkaar dienen om te gaan, ongeacht het onderwerp.
Ik laat me dus niet graag voor karretjes van allerlei groepen of individuen spannen, net zo min als ik zwijg over onrecht. En die twee kanten probeer ik hartstochtelijk te verenigen in mijn rol als man, echtgenoot, vader, gelovige en directeur.