"Het begint met wederzijdse openheid van predikant en jongeren voor elkaar en het Woord. Vanuit deze ontvankelijke basishouding kan gewerkt worden aan een heldere opbouw met herkenbaar taalgebruik en een goede structuur van de preek." Nelleke Plomp deed onderzoek naar inclusief preken en schreef er een blog over.
Betrokkenheid is verantwoordelijkheid van predikant én jongere
‘Wanneer denk jij bij een preek: ‘Wauw, dat gaat over mij!’?’, vroeg ik jongeren van de Hervormde Gemeente Sliedrecht. ‘Wanneer denk jíj dat eigenlijk?’, kaatste een meisje de bal terug. Terwijl ik zocht naar de juiste woorden, gingen mijn gedachten terug naar mijn eigen jeugd. Hoe ik opgroeide onder preken van ds. C. Blenk die zich liet verrassen door het Woord en deze verrassingen op open wijze met ons deelde. ‘Ik geef het voor beter’ en ‘daar moet u thuis maar eens over doorpraten’, zei hij dan. De lijnen die hij trok tussen wat hij in de Bijbel las en het heden. Ik leerde dat geloven een ontdekkingstocht is die alles te maken heeft met het leven nu. Niet elke preek was raak, maar met grote regelmaat voelde mijn jongere ik zich betrokken bij de preek. Het zou zomaar kunnen dat in die Delftse kerkbanken het verlangen ontstond dat jongeren tijdens de preek Gods liefdevolle aanwezigheid ervaren en aangespoord worden om Jezus te volgen. Dit verlangen is de basis onder het onderzoek naar betrokkenheid van jongeren bij de preek.
De kerkdienst is een van de weinige plekken waar mensen van alle leeftijden en met diverse achtergronden samenkomen om God en elkaar te ontmoeten. Waar ze samen luisteren naar de Bijbel en zich meestal kunnen laten inspireren door een preek. De combinatie jongeren en preek is echter steeds minder vanzelfsprekend. Ook in Sliedrecht, het dorp waar het onderzoek naar betrokkenheid van jongeren bij de preek zich afspeelt, staat bij de meeste jongeren de kerkdienst niet wekelijks op het programma. Dat geldt ook voor jongeren die volop bij de kerk betrokken zijn en oprecht geloven. Toch geloof ik dat de preek een krachtig middel is waardoor God kan spreken, ook tegen jongeren. Wat zou het mooi zijn als de jongeren die er zijn zich betrokken weten, actief luisteren en vol nieuwe geloofsenergie de kerk verlaten.
Als verbindend specialist vieren bij JOP, Jong Protestant, zoek ik naar wegen tussen theorie en praktijk, verbindingen tussen theologie, wetenschap en de dagelijkse - wekelijkse - praktijk in een gemeente. In dit onderzoek ben ik daarom samen met jongeren, predikant en jeugdleiding uit Sliedrecht op zoek gegaan naar manieren waarop jongeren zich betrokken weten bij de preek. Verrassend was dat ‘een goede preek ervaren’ ook voor jongeren niet alleen als de verantwoordelijkheid van de predikant gezien wordt, maar dat zij voor zichzelf hierin ook een belangrijke taak zien. Het begint met wederzijdse openheid van predikant en jongeren voor elkaar en het Woord. Vanuit deze ontvankelijke basishouding kan gewerkt worden aan een heldere opbouw met herkenbaar taalgebruik en een goede structuur van de preek. Daarnaast zijn raakvlakken met de leefwereld en praktische toepasbaarheid van cruciaal belang. Een preek moet betekenis kunnen krijgen in het leven van jongeren. In Sliedrecht leverde de aandacht voor de preek en elkaar een mooie beweging op en een lijst met praktische tips. Ogenschijnlijk kleine veranderingen waarachter een vernieuwde manier van denken schuilgaat.
De bevindingen vanuit theorie en praktijk en de ideeën die de Sliedrechtse jongeren, hun jeugdleiding en predikant daarop samen met mij ontwikkelden, zijn interessant en bruikbaar voor alle gemeenten die zoeken naar wegen om jongeren bij de preek te betrekken. Het is mijn verlangen dat dit onderzoek bijdraagt aan betrokken jongeren bij de preek. Aan het gesprek in de gemeenten tussen jeugdouderlingen, predikanten, jeugdleiders en jongeren. Dat zij samen werken aan een klimaat waarin jongeren zeggen: ‘Ik blijf luisteren naar deze preek. Het gaat over mij en heeft betekenis voor mijn leven.’
Re-search & Re-act
Dit blogbericht schreef Nelleke Plomp naar aanleiding van haar onderzoek over inclusief preken. Het onderzoek werd besproken tijdens Re-search & Re-act in 2018.
