Gisteren was ik een dag bij de gestrande vluchtelingen in het Noord-Franse Duinkerke. Nog geen 24 uur, en alweer twee warme douches later, ervaar ik een verwarrende heimwee. Ik wil terug naar die smerige plaats. Waarom?
Waar komen we straks terecht? Dat dachten we. De elf mensen van onze kerk die op weg waren naar het land van vrijheid, gelijkheid en broederschap.
De ruitenwissers stonden op hun hoogste stand. In het vroege donker reden we met onze auto's vol blikjes campinggas, warme sokken en dekens door België. 'Plopsaland', lazen we op de borden bij één van de afslagen. Twintig minuten later waren we in Duinkerke.
De nacht ervoor hadden de slagregens op het zolderraam me regelmatig wakker gemaakt. Ze hielden me uit de slaap... De vluchtelingen horen deze regen ook, realiseerde ik me. Die slapen in krakkemikkige tentjes... soms al maandenlang. In mijn gedachten vormde zich een beeld van een moedeloze, wanhopige massa mensen.
Optimisme
De werkelijkheid was anders. Zeker, de omstandigheden zijn mensonterend. Blubber, blubber, blubber en nauwelijks sanitair. Maar de vluchtelingen, overwegend jonge mensen uit Noord-Irak, zijn veelal vol hoop. In het 'kamp' (het verdient deze aanduiding niet) wordt gelachen en gezongen. Natuurlijk, er zijn veel klachten, er is somberheid. Maar ook optimisme, levenslust, moed.
Genietend van de gastvrijheid in hun schamele hutjes, ontmoetten we geen zielige mensen. Integendeel. Het zijn stoere, zelfbewuste jonge mensen. Mensen die de hitte van de oorlog hebben gevoeld. Mannen en vrouwen die de gevaarlijke tocht over de Middellandse Zee hebben overleefd. Emigranten die de lange tocht door het paniekerige Europa hebben afgelegd.
Het lukt niet om ze de hoop op een nieuw bestaan in Engeland uit hun hoofd te praten. Ze hebben al zo ver gereisd... dat laatste stukje gaat ze ook wel lukken. Daarvan zijn ze overtuigd. Focus en karakter hebben de vluchtelingen. Het is onmogelijk om geen respect voor ze te hebben.
Energie
En dan de vrijwilligers. Het is een leger met een aanstekelijke onverschrokkenheid. 'Als overheden hun verantwoordelijkheden niet nemen, dan doen - we, the people - het zelf. We laten geen mensen wegkwijnen. Punt!' Dat is zo'n beetje de stemming die er heerst.
Voedselvoorziening, tentenbouw, kledingdistributie... het gebeurt. Overheid of geen overheid. Vrijwilligers, al dan niet georganiseerd, uit verschillende landen en streken... ze werken samen, helpen elkaar. De drang om een leefbare situatie te creëren, bindt hen binnen de kortste keren samen. Het gevolg: een boost van positieve energie.
Terug naar huis, zie ik ze weer. De borden richting Plopsaland. Dat is het moment dat ik weet waar ik wil zijn... bij die prachtige mensen in Duinkerke.