'Praten over randkerkelijken past niet meer in 2013' dat was de stelling die de redactie van IDEA mij voorlegde. Of ik daar een opiniërend artikel over wilde schrijven, mede gezien mijn onderzoek van de afgelopen jaren onder jongeren, geloof en kerk. Drie dagen voor het Paasfeest, op Witte Donderdag, ben ik ervoor gaan zitten.
Een mooi moment om te opiniëren, te reflecteren en wat gedachten te formuleren. Waarom? Omdat ik een enorme kloof zie tussen kerk als instituut en organisatie enerzijds en de werkelijkheid van (on)geloof anderzijds. In de praktijk van het jeugdwerk van de kerk zie ik dat bij jongeren het hele denken over randkerkelijken, binnen- en buitenkerkelijken helemaal geen rol meer speelt. Het is achterhaald, voorbij, past niet meer in deze tijd en zal ook niet meer terugkomen. Tegelijk zie ik wel heel veel jongeren op hun manier zoeken, geloven, twijfelen, bidden, netwerken, communiceren. Deze jongeren hebben mijn passie en mijn hart. De stelling van IDEA was een mooie aanleiding om het licht eens te laten schijnen op deze werkelijkheid.
Drie dagen voor het pinksterfeest, 49 dagen later, had het Nederlands Dagblad mijn gedachten in IDEA gelezen. Blijkbaar was het nieuws voor de voorpagina. De reacties barstten direct los. Dezelfde dag nog, en dagelijks werden er meerdere aan toegevoegd. Daarmee was de stelling dus direct weerlegd. Praten over randkerkelijken past blijkbaar nog wel in 2013. Tenminste bij (een deel van) de lezers van het ND. Jongeren zelf hebben er niet op gereageerd, de Telegraaf heeft het niet opgepikt, Trouw en het RD overigens ook niet. De stelling kan dus aangepast worden: 'Praten over randkerkelijken is in 2013 een select binnenkerkelijk gesprek'.
Bij sommigen ligt het behoorlijk gevoelig om in deze termen te denken en te reflecteren. Het voelt blijkbaar als een aanval die bestreden moet worden, waarbij de aandacht van de inhoud van de stelling wordt verlegd naar degene die erop reflecteert. Dat past ergens ook wel in een beeld van over een rand duwen, afbakenen in hokjes en vakjes, duiden in goed en fout, theologisch wegen. Hoeveel jongeren is dat ook niet overkomen in het verleden en ook nu nog? Onder het mom van ‘de theologie zegt’, ‘het Grieks zegt’ en zelfs ‘Van Dale zegt’ worden grenzen gesteld en randen gecreëerd. Het is misschien goed ook ‘de dagelijkse werkelijkheid van jongeren zegt’ als uitgangspunt te nemen.
Gelukkig is het Pasen en Pinksteren geworden. En is de Geest van de Opgestane krachtig werkzaam. In jongeren én in ouderen, binnen structuren en zonder structuren. Laten we dat gezamenlijk in het oog houden.